Η θρόμβωση είναι μια σοβαρή ιατρική κατάσταση που προκύπτει όταν ένας θρόμβος αίματος σχηματίζεται σε μια φλέβα ή αρτηρία, εμποδίζοντας την κυκλοφορία του αίματος. Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η θρόμβωση συνδέεται στενά με τον καρκίνο και τη φλεγμονή, καθιστώντας την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση ζωτικής σημασίας. Σε αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε τις αιτίες, τα συμπτώματα και τις θεραπευτικές επιλογές, επικαλούμενοι μελέτες από τους A Young et al. και τους D Scarvelis και PS Wells. Θα διερευνήσουμε επίσης τη σχέση μεταξύ φλεγμονής και φλεβικής θρόμβωσης, όπως περιγράφεται από τους MJ Stubbs, M Mouyis και M Thomas.
Η θρόμβωση είναι μια επικίνδυνη και δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, αποτελεί σημαντικό πρόβλημα υγείας, με αυξημένο κίνδυνο για ορισμένες ομάδες πληθυσμού. Η κατανόηση των παραγόντων κινδύνου, των συμπτωμάτων και των επιλογών θεραπείας είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική πρόληψη και διαχείριση αυτής της κατάστασης. Καθώς η έρευνα αποκαλύπτει νέες συνδέσεις μεταξύ θρόμβωσης, καρκίνου και φλεγμονής, είναι σημαντικό για τους Έλληνες αναγνώστες να είναι ενημερωμένοι και να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις σχετικά με την υγεία τους.
Τι είναι η Θρόμβωση;
Πρόκειται για μια ιατρική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από τον σχηματισμό θρόμβου αίματος εντός των αιμοφόρων αγγείων, εμποδίζοντας την ομαλή ροή του αίματος. Οι θρόμβοι μπορεί να σχηματιστούν σε αρτηρίες (αρτηριακή θρόμβωση) ή φλέβες (φλεβική θρόμβωση), με τη φλεβική θρόμβωση να είναι πιο συχνή. Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (DVT) αποτελεί μια σοβαρή μορφή φλεβικής θρόμβωσης, η οποία συνήθως εμφανίζεται στα κάτω άκρα. Εάν ένας θρόμβος αποσπαστεί και ταξιδέψει μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, μπορεί να προκαλέσει πνευμονική εμβολή (PE), μια δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση.
Ορισμός και Τύποι Θρόμβωσης
Η θρόμβωση είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που περιλαμβάνει την αλληλεπίδραση μεταξύ των συστατικών του αίματος, των αιμοφόρων αγγείων και της ροής του αίματος. Ο σχηματισμός θρόμβων είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού για την πρόληψη της υπερβολικής απώλειας αίματος μετά από τραυματισμό. Ωστόσο, όταν οι θρόμβοι σχηματίζονται σε ακατάλληλες περιοχές ή σε υπερβολικές ποσότητες, μπορεί να οδηγήσουν σε επιπλοκές. Οι δύο κύριοι τύποι είναι:
- Φλεβική θρόμβωση: Σχηματισμός θρόμβων στις φλέβες, συνήθως στα κάτω άκρα (DVT).
- Αρτηριακή θρόμβωση: Σχηματισμός θρόμβων στις αρτηρίες, που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της θρόμβωσης είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη σοβαρών επιπλοκών. Οι Scarvelis και Wells, στο άρθρο τους “Diagnosis and treatment of deep-vein thrombosis” που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό CMAJ, τονίζουν τη σημασία της ακριβούς διάγνωσης και της κατάλληλης αντιπηκτικής θεραπείας για τη βελτίωση των κλινικών εκβάσεων.
Παράγοντες Κινδύνου
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης θρόμβωσης, μεταξύ των οποίων:
- Ηλικία (άνω των 60 ετών)
- Παχυσαρκία
- Κάπνισμα
- Ορμονική θεραπεία (π.χ. αντισυλληπτικά χάπια)
- Εγκυμοσύνη και λοχεία
- Παρατεταμένη ακινησία (π.χ. μακροχρόνια ταξίδια, νοσηλεία)
- Χειρουργικές επεμβάσεις
- Κληρονομικές διαταραχές πηκτικότητας του αίματος
- Ορισμένες χρόνιες παθήσεις (π.χ. καρκίνος, καρδιακή ανεπάρκεια)
Η αναγνώριση και η διαχείριση αυτών των παραγόντων κινδύνου είναι κρίσιμης σημασίας για την πρόληψη της θρόμβωσης. Οι επαγγελματίες υγείας στην Ελλάδα πρέπει να ευαισθητοποιήσουν τους ασθενείς σχετικά με τους κινδύνους και να προωθήσουν προληπτικά μέτρα, ιδιαίτερα για τα άτομα υψηλού κινδύνου. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, η τακτική σωματική δραστηριότητα και η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους μπορούν να συμβάλουν στη μείωση του κινδύνου θρόμβωσης.
Συμπτώματα και Διάγνωση Θρόμβωσης
Η αναγνώριση των συμπτωμάτων είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία. Ωστόσο, τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με την τοποθεσία και τη σοβαρότητα του θρόμβου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι ασυμπτωματική, καθιστώντας την διάγνωση πιο δύσκολη. Οι Έλληνες ασθενείς πρέπει να είναι ενήμεροι για τα πιθανά σημάδια και συμπτώματα της θρόμβωσης και να αναζητούν άμεσα ιατρική φροντίδα εάν υποψιάζονται ότι μπορεί να έχουν αναπτύξει θρόμβο.
Συμπτώματα Φλεβικής Θρόμβωσης
Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (DVT) είναι ο πιο συχνός τύπος φλεβικής θρόμβωσης και συνήθως εμφανίζεται στα κάτω άκρα. Τα συμπτώματα της DVT μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Πόνο ή ευαισθησία στο πόδι, συνήθως στην γάμπα
- Οίδημα (πρήξιμο) στο πόδι
- Ερυθρότητα ή αποχρωματισμό του δέρματος
- Αίσθηση θερμότητας στην προσβεβλημένη περιοχή
Σε περίπτωση πνευμονικής εμβολής (PE), όπου ένας θρόμβος αποσπάται και ταξιδεύει στους πνεύμονες, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Ξαφνική δύσπνοια
- Θωρακικό πόνο που επιδεινώνεται με την αναπνοή
- Ταχυκαρδία
- Βήχα (μερικές φορές με αίμα)
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα συμπτώματα της θρόμβωσης μπορεί να είναι μη ειδικά και να μοιάζουν με άλλες ιατρικές παθήσεις. Ως εκ τούτου, η ακριβής διάγνωση είναι απαραίτητη για την κατάλληλη θεραπεία.
Διαγνωστικές Μέθοδοι
Η διάγνωσή της βασίζεται σε ένα συνδυασμό κλινικής εκτίμησης, απεικονιστικών εξετάσεων και εργαστηριακών δοκιμών. Οι πιο συχνά χρησιμοποιούμενες διαγνωστικές μέθοδοι περιλαμβάνουν:
- D-dimer test: Μια εξέταση αίματος που μετρά τα επίπεδα του D-dimer, ενός προϊόντος αποδόμησης του θρόμβου.
- Υπερηχογράφημα: Μια μη επεμβατική απεικονιστική εξέταση που χρησιμοποιεί κύματα ήχου για την απεικόνιση των αιμοφόρων αγγείων και την ανίχνευση θρόμβων.
- Φλεβογραφία: Μια επεμβατική απεικονιστική εξέταση που χρησιμοποιεί σκιαγραφικό μέσο για την απεικόνιση των φλεβών.
- Αξονική τομογραφία (CT) ή μαγνητική τομογραφία (MRI): Προηγμένες απεικονιστικές τεχνικές που μπορούν να ανιχνεύσουν θρόμβους και να αξιολογήσουν την έκταση της βλάβης στους ιστούς.
Η επιλογή της κατάλληλης διαγνωστικής μεθόδου εξαρτάται από τα ειδικά συμπτώματα και τους παράγοντες κινδύνου του ασθενούς. Οι Scarvelis και Wells τονίζουν τη σημασία της χρήσης κλινικών κανόνων πρόβλεψης, όπως ο κανόνας Wells για την DVT, σε συνδυασμό με αντικειμενικές διαγνωστικές εξετάσεις για τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης των ασθενών.
Στην Ελλάδα, είναι σημαντικό οι επαγγελματίες υγείας να είναι εξοικειωμένοι με τις τρέχουσες διαγνωστικές κατευθυντήριες γραμμές και να έχουν πρόσβαση σε κατάλληλες διαγνωστικές εγκαταστάσεις. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα για τους ασθενείς και να μειώσει τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών.
Θεραπεία και Πρόληψη
Η αποτελεσματική θεραπεία και πρόληψη απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που περιλαμβάνει φαρμακευτικές παρεμβάσεις, αλλαγές στον τρόπο ζωής και προληπτικά μέτρα. Ο κύριος στόχος της θεραπείας είναι να αποτραπεί η ανάπτυξη, η επέκταση ή η υποτροπή των θρόμβων, ενώ ταυτόχρονα ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος επιπλοκών, όπως η αιμορραγία. Στην Ελλάδα, οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να εργάζονται στενά με τους ασθενείς για να αναπτύξουν εξατομικευμένα πλάνα θεραπείας που λαμβάνουν υπόψη τους ειδικούς παράγοντες κινδύνου και τις προτιμήσεις του ασθενούς.
Φαρμακευτικές Θεραπείες
Τα αντιπηκτικά φάρμακα αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας της θρόμβωσης. Αυτά τα φάρμακα λειτουργούν είτε αναστέλλοντας τον σχηματισμό θρόμβων είτε διαλύοντας υπάρχοντες θρόμβους. Οι κύριες κατηγορίες αντιπηκτικών περιλαμβάνουν:
- Ηπαρίνη: Ένα ενέσιμο αντιπηκτικό που χρησιμοποιείται για την ταχεία αντιπηκτική δράση σε οξείες καταστάσεις.
- Ανταγωνιστές βιταμίνης K (π.χ. βαρφαρίνη): Από του στόματος φάρμακα που απαιτούν τακτική παρακολούθηση και προσαρμογή της δόσης.
- Άμεσα από του στόματος αντιπηκτικά (DOACs) (π.χ. απιξαμπάνη, ριβαροξαμπάνη): Νεότερα φάρμακα που προσφέρουν πιο προβλέψιμη αντιπηκτική δράση χωρίς την ανάγκη συχνής παρακολούθησης.
- Θρομβολυτικοί παράγοντες (π.χ. αλτεπλάση): Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη διάλυση θρόμβων σε επείγουσες καταστάσεις, όπως η οξεία πνευμονική εμβολή.
Η επιλογή του κατάλληλου αντιπηκτικού εξαρτάται από παράγοντες όπως η τοποθεσία και η σοβαρότητα της κατάστασης, ο κίνδυνος αιμορραγίας του ασθενούς και η προτίμηση του ασθενούς. Οι Young et al., στην ανασκόπησή τους “Thrombosis and cancer” που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Reviews Clinical Oncology, υπογραμμίζουν τη σημασία της εξατομικευμένης προσέγγισης στη διαχείριση της σχετιζόμενης με τον καρκίνο θρόμβωσης, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τον κίνδυνο αυτής όσο και τον κίνδυνο αιμορραγίας.
Προληπτικά Μέτρα
Η πρόληψη της θρόμβωσης είναι εξίσου σημαντική με τη θεραπεία, ιδιαίτερα για άτομα με υψηλό κίνδυνο. Τα προληπτικά μέτρα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Τακτική σωματική δραστηριότητα και ασκήσεις για τη βελτίωση της κυκλοφορίας
- Διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους
- Αποφυγή παρατεταμένης ακινησίας (π.χ. τακτικές διαλείψεις κατά τη διάρκεια μακρών ταξιδιών)
- Διακοπή του καπνίσματος
- Χρήση συμπιεστικών καλτσών για τη βελτίωση της φλεβικής επιστροφής
- Φαρμακευτική προφύλαξη (π.χ. ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους) για ασθενείς υψηλού κινδύνου, όπως εκείνοι που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση
Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και η ευαισθητοποίηση σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου θρόμβωσης είναι ζωτικής σημασίας. Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να εκπαιδεύουν ενεργά τους ασθενείς σχετικά με τα προληπτικά μέτρα και να προωθούν την έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής φροντίδας σε περίπτωση ύποπτων συμπτωμάτων.
Η αποτελεσματική διαχείρισή της απαιτεί μια συντονισμένη προσπάθεια μεταξύ επαγγελματιών υγείας, ασθενών και συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Με την εφαρμογή κατάλληλων θεραπευτικών στρατηγικών και προληπτικών μέτρων, ο αντίκτυπος της θρόμβωσης στην Ελλάδα μπορεί να μειωθεί σημαντικά, οδηγώντας σε βελτιωμένα αποτελέσματα για τους ασθενείς και μειωμένη επιβάρυνση για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.
Θρόμβωση, Καρκίνος και Φλεγμονή
Η θρόμβωση δεν είναι μόνο μια ανεξάρτητη ιατρική κατάσταση, αλλά συχνά συνδέεται με άλλες σοβαρές παθήσεις, όπως ο καρκίνος και η φλεγμονή. Η κατανόηση αυτών των πολύπλοκων αλληλεπιδράσεων είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική διαχείριση των ασθενών και τη βελτίωση των κλινικών εκβάσεων. Στην Ελλάδα, οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να είναι ενήμεροι για τις πιθανές συνδέσεις μεταξύ θρόμβωσης, καρκίνου και φλεγμονής, ώστε να παρέχουν ολοκληρωμένη φροντίδα στους ασθενείς.
Η Σχέση Μεταξύ Καρκίνου και Θρόμβωσης
Ο καρκίνος και η θρόμβωση είναι στενά συνδεδεμένες παθήσεις, με τους ογκολογικούς ασθενείς να διατρέχουν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης θρόμβωσης σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Αυτή η αυξημένη επίπτωση σε ασθενείς με καρκίνο μπορεί να αποδοθεί σε διάφορους παράγοντες, όπως:
- Υπερπηκτικότητα που προκαλείται από την απελευθέρωση προπηκτικών ουσιών από καρκινικά κύτταρα
- Φλεγμονώδεις αποκρίσεις που πυροδοτούνται από τον όγκο
- Παρενέργειες των αντικαρκινικών θεραπειών, όπως η χημειοθεραπεία και η ορμονική θεραπεία
- Μειωμένη κινητικότητα και παρατεταμένη ακινησία λόγω της κόπωσης που σχετίζεται με τον καρκίνο
Οι Young et al. επισημαίνουν ότι η θρόμβωση αποτελεί σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας σε ασθενείς με καρκίνο, με τη φλεβική θρομβοεμβολή να αποτελεί τη δεύτερη κύρια αιτία θανάτου σε αυτόν τον πληθυσμό. Ως εκ τούτου, η πρόληψη και η διαχείρισή της πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ολοκληρωμένης φροντίδας του καρκίνου.
Ο Ρόλος της Φλεγμονής στη Φλεβική Θρόμβωση
Η φλεγμονή διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην παθογένεση της φλεβικής θρόμβωσης, με φλεγμονώδεις διεργασίες να συμβάλλουν στην ενεργοποίηση της πήξης και στον σχηματισμό θρόμβων. Οι Stubbs, Mouyis και Thomas, στην ανασκόπησή τους “Deep vein thrombosis” που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό BMJ, περιγράφουν πώς οι φλεγμονώδεις μεσολαβητές, όπως οι κυτοκίνες και τα ενεργοποιημένα λευκοκύτταρα, μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στο ενδοθήλιο των αγγείων, προωθώντας έναν υπερπηκτικό φαινότυπο.
Φλεγμονώδεις καταστάσεις, όπως λοιμώξεις, αυτοάνοσες διαταραχές και τραυματισμοί ιστών, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο φλεβικής θρόμβωσης. Για παράδειγμα, ο Fox και ο Kahn, στην ανασκόπησή τους “The relationship between inflammation and venous thrombosis” που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Thrombosis and Haemostasis, περιγράφουν πώς οι λοιμώξεις μπορούν να πυροδοτήσουν μια συστηματική φλεγμονώδη απόκριση που προάγει τον σχηματισμό θρόμβων.
Η αναγνώριση και η διαχείριση των υποκείμενων φλεγμονωδών καταστάσεων μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου φλεβικής θρόμβωσης. Για τους Έλληνες ασθενείς με χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις, η στενή παρακολούθηση για σημεία και συμπτώματα, καθώς και η εφαρμογή κατάλληλων προληπτικών στρατηγικών, μπορεί να βελτιώσει τα αποτελέσματα και να μειώσει τη νοσηρότητα.
Επίλογος
Η θρόμβωση αποτελεί μια σοβαρή ιατρική κατάσταση με σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Μέσα από αυτή τη διερεύνηση, έχουμε αναδείξει τις βασικές πτυχές της θρόμβωσης, από τους υποκείμενους μηχανισμούς και τους παράγοντες κινδύνου έως τις σύγχρονες διαγνωστικές και θεραπευτικές προσεγγίσεις. Η κατανόηση των πολύπλοκων αλληλεπιδράσεων μεταξύ θρόμβωσης, καρκίνου και φλεγμονής είναι απαραίτητη για την παροχή ολοκληρωμένης φροντίδας στους ασθενείς. Καθώς η έρευνα συνεχίζει να αποκαλύπτει νέες πληροφορίες σχετικά με αυτή την πολυδιάστατη κατάσταση, είναι ζωτικής σημασίας για τους Έλληνες επαγγελματίες υγείας και το κοινό να παραμένουν ενημερωμένοι και να λαμβάνουν ενεργά μέτρα για την πρόληψη και τη διαχείριση της θρόμβωσης. Μέσω της ευαισθητοποίησης, της έγκαιρης διάγνωσης και των εξατομικευμένων θεραπευτικών στρατηγικών, μπορούμε να βελτιώσουμε σημαντικά τα αποτελέσματα για τα άτομα που πάσχουν από θρόμβωση και να μειώσουμε τον αντίκτυπό της στην ελληνική κοινωνία.
Βιβλιογραφία
- Young, A., et al. “Thrombosis and cancer.” Nature Reviews Clinical Oncology, 2012, nature
- Scarvelis, D., and P. S. Wells. “Diagnosis and treatment of deep-vein thrombosis.” CMAJ, 2006, cmaj
- Stubbs, M. J., M. Mouyis, and M. Thomas. “Deep vein thrombosis.” BMJ, 2018, bmj
- Fox, E. A., and S. R. Kahn. “The relationship between inflammation and venous thrombosis.” Thrombosis and Haemostasis, 2005, thieme-connect
Συχνές Ερωτήσεις
Πώς θα καταλάβω αν έχω θρόμβωση στο πόδι;
Τα συμπτώματα θρόμβωσης στο πόδι περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα, ερυθρότητα και αίσθηση θερμότητας στην προσβεβλημένη περιοχή. Εάν παρατηρήσετε αυτά τα σημάδια, επικοινωνήστε αμέσως με τον γιατρό σας για περαιτέρω αξιολόγηση.
Πώς αντιμετωπίζεται η θρόμβωση;
Η θεραπεία της θρόμβωσης συνήθως περιλαμβάνει αντιπηκτικά φάρμακα για την πρόληψη της ανάπτυξης και επέκτασης των θρόμβων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθούν θρομβολυτικά φάρμακα για τη διάλυση των υπαρχόντων θρόμβων.
Ποιες εξετάσεις γίνονται για τη διάγνωση της θρόμβωσης;
Οι διαγνωστικές εξετάσεις για τη θρόμβωση περιλαμβάνουν το D-dimer test, το υπερηχογράφημα, τη φλεβογραφία και την αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Ο γιατρός σας θα καθορίσει τις κατάλληλες εξετάσεις με βάση τα συμπτώματά σας.
Τι είναι η θρόμβωση της καρδιάς;
Η θρόμβωση της καρδιάς, γνωστή και ως στεφανιαία θρόμβωση, είναι ο σχηματισμός θρόμβου σε μια στεφανιαία αρτηρία, εμποδίζοντας τη ροή του αίματος στον καρδιακό μυ. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή.
Μπορεί το νερό να βοηθήσει στην πρόληψη της θρόμβωσης;
Η επαρκής ενυδάτωση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου θρόμβωσης, καθώς το νερό βοηθά στη διατήρηση της ρευστότητας του αίματος. Ωστόσο, η κατανάλωση νερού δεν μπορεί από μόνη της να αποτρέψει τη θρόμβωση.
Τι προκαλεί θρόμβωση;
Η θρόμβωση μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως η ακινησία για παρατεταμένες περιόδους, ορισμένες ιατρικές παθήσεις (π.χ. καρκίνος, καρδιακή ανεπάρκεια), χειρουργικές επεμβάσεις, τραυματισμοί και κληρονομικές διαταραχές πηκτικότητας του αίματος.
Ποια φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν θρόμβωση;
Ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντισυλληπτικά χάπια, η ορμονική θεραπεία και τα φάρμακα χημειοθεραπείας, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο θρόμβωσης. Είναι σημαντικό να συζητήσετε τους πιθανούς κινδύνους με τον γιατρό σας πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε νέα φαρμακευτική αγωγή.
Μπορεί η θρόμβωση να προληφθεί;
Ναι, υπάρχουν διάφορα προληπτικά μέτρα που μπορούν να ληφθούν για τη μείωση του κινδύνου θρόμβωσης, όπως η τακτική σωματική δραστηριότητα, η διατήρηση υγιούς βάρους, η αποφυγή παρατεταμένης ακινησίας και η διακοπή του καπνίσματος.