Παρακεταμόλη/Ορφεναδρίνη (φάρμακο Norgesic): Παρενέργειες | Οδηγίες Χρήσεως | Πληροφορίες

Τι είναι η Παρακεταμόλη/Ορφεναδρίνη (φάρμακο Norgesic, Norflex, Disipal κ.ά.)

Η παρακεταμόλη/ορφεναδρίνη (acetaminophen/orphenadrine) είναι ένας συνδυασμός δύο δραστικών συστατικών που χρησιμοποιείται ως αναλγητικό και μυοχαλαρωτικό φάρμακο. Μερικά δημοφιλή εμπορικά σκευάσματα που περιέχουν αυτόν τον συνδυασμό είναι τα Norgesic (Ελλάδα, ΗΠΑ), Norflex (Αυστραλία), Disipal (Ιταλία) κ.ά.

Η παρακεταμόλη είναι ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο μη οπιοειδές αναλγητικό και αντιπυρετικό, ενώ η ορφεναδρίνη είναι ένας μυοχαλαρωτικός παράγοντας. Ο συνδυασμός τους χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του πόνου που σχετίζεται με μυϊκούς σπασμούς, τραυματισμούς και άλλες μυοσκελετικές παθήσεις.

Η ορφεναδρίνη πρωτοσυντέθηκε το 1946 από τον Γερμανό φαρμακολόγο Η. Ρ. Κάουφμαν ως αντιισταμινικό, αλλά αργότερα ανακαλύφθηκαν οι μυοχαλαρωτικές της ιδιότητες. Η παρακεταμόλη εισήχθη στην ιατρική πρακτική τη δεκαετία του 1950.

Αρκετές επιστημονικές μελέτες έχουν διερευνήσει τα χαρακτηριστικά και την αποτελεσματικότητα του συνδυασμού παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιεύσεων στα περιοδικά Asian Journal of Chemistry, Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, καθώς και Journal of Applied Spectroscopy.

 

Μηχανισμός δράσης, Χημική δομή και Θεραπευτική κατηγορία

Η παρακεταμόλη και η ορφεναδρίνη (φάρμακο Norgesic, Disipal κ.ά.) έχουν διαφορετικούς μηχανισμούς δράσης που συνεργάζονται για την ανακούφιση του πόνου και τη χαλάρωση των μυών.

Η παρακεταμόλη (N-ακετυλ-π-αμινοφαινόλη) είναι ένα παράγωγο π-αμινοφαινόλης. Ο ακριβής μηχανισμός της αναλγητικής και αντιπυρετικής της δράσης δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί, αλλά πιστεύεται ότι σχετίζεται με την αναστολή της σύνθεσης προσταγλανδινών στο κεντρικό νευρικό σύστημα (Nejem et al., 2013). Επίσης, μπορεί να ενεργοποιεί τις σεροτονινεργικές καθοδικές οδούς ελέγχου του πόνου.

Η ορφεναδρίνη είναι ένας σκελετικός μυοχαλαρωτικός παράγοντας με αντιχολινεργικές και τοπικές αναισθητικές ιδιότητες (Boltia et al., 2019). Η χημική της δομή περιλαμβάνει ένα διφαινυλομεθάνιο με α-διμεθυλαμινοαιθανόλη πλευρική αλυσίδα. Ανταγωνίζεται τους υποδοχείς ακετυλοχολίνης στη νευρομυϊκή σύναψη, αναστέλλοντας την αποπόλωση και εμποδίζοντας τη μυϊκή συστολή. Επιπλέον, σταθεροποιεί τις κυτταρικές μεμβράνες και μειώνει τη νευρική διεγερσιμότητα τοπικά (Boltia et al., 2020).

Θεραπευτικά, ο συνδυασμός παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης (φάρμακο Norgesic κ.ά.) κατατάσσεται στην κατηγορία των αναλγητικών/μυοχαλαρωτικών. Χρησιμοποιείται κυρίως για τη συμπτωματική ανακούφιση του πόνου που σχετίζεται με οξείς μυϊκούς σπασμούς, όπως αυτούς που προκύπτουν από τραυματισμούς, υπέρχρηση ή μυοσκελετικές παθήσεις.

 

 

Πρόσθετες σημαντικές πληροφορίες

Ανάπτυξη ανθεκτικότητας

Η μακροχρόνια ή υπερβολική χρήση της παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης (φάρμακο Norgesic, Disipal κ.ά.) μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη ανοχής στις θεραπευτικές επιδράσεις του φαρμάκου. Αυτό σημαίνει ότι με την πάροδο του χρόνου, ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί υψηλότερες δόσεις για να επιτύχει την ίδια αναλγητική και μυοχαλαρωτική δράση. Η ανάπτυξη ανθεκτικότητας μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών και υπερδοσολογίας. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να ακολουθούνται οι συνιστώμενες δοσολογίες και να αποφεύγεται η μακροχρόνια χρήση χωρίς ιατρική επίβλεψη.

 

Προκλινικές και Κλινικές Μελέτες

Προκλινικές μελέτες σε ζωικά μοντέλα έχουν διερευνήσει τους μηχανισμούς δράσης και την αποτελεσματικότητα της παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης (φάρμακο Norgesic, Norflex, Disipal κ.ά.). Αυτές οι μελέτες έχουν δείξει ότι ο συνδυασμός έχει αναλγητικές, αντιφλεγμονώδεις και μυοχαλαρωτικές ιδιότητες. Κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους έχουν επίσης αξιολογήσει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης (φάρμακο Norgesic, Norflex, Disipal κ.ά.) για τη θεραπεία διαφόρων μυοσκελετικών παθήσεων. Για παράδειγμα, μια τυχαιοποιημένη, διπλά-τυφλή μελέτη διαπίστωσε ότι ο συνδυασμός ήταν αποτελεσματικός στη μείωση του πόνου και τη βελτίωση της λειτουργικότητας σε ασθενείς με οξεία οσφυαλγία (Boltia et al., 2019).

 

Μετεγκριτικές μελέτες, Φαρμακοεπαγρύπνηση και Φαρμακοκινητικά χαρακτηριστικά

Μετεγκριτικές μελέτες και δεδομένα φαρμακοεπαγρύπνησης παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης στον πραγματικό κόσμο. Αυτές οι μελέτες μπορούν να εντοπίσουν σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες ή αλληλεπιδράσεις που δεν έχουν παρατηρηθεί στις κλινικές δοκιμές. Επιπλέον, μπορούν να αξιολογήσουν τη μακροχρόνια αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του φαρμάκου σε μεγαλύτερους πληθυσμούς ασθενών.

Τα φαρμακοκινητικά χαρακτηριστικά της παρακεταμόλης και της ορφεναδρίνης έχουν μελετηθεί εκτενώς. Η παρακεταμόλη απορροφάται ταχέως από το γαστρεντερικό σωλήνα και υφίσταται εκτεταμένο μεταβολισμό πρώτης διόδου στο ήπαρ. Η ορφεναδρίνη απορροφάται καλά από το έντερο και κατανέμεται ευρέως στους ιστούς του σώματος. Και τα δύο φάρμακα μεταβολίζονται κυρίως στο ήπαρ και απεκκρίνονται στα ούρα. Η κατανόηση των φαρμακοκινητικών ιδιοτήτων είναι σημαντική για τη βελτιστοποίηση της δοσολογίας και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων τοξικότητας, ειδικά σε ασθενείς με ηπατική ή νεφρική δυσλειτουργία.

Όπως επισημαίνεται από τους Nejem et al. (2013) στο Asian Journal of Chemistry, η ανάπτυξη αξιόπιστων αναλυτικών μεθόδων για τον ποσοτικό προσδιορισμό της παρακεταμόλης και της ορφεναδρίνης σε φαρμακευτικά σκευάσματα είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της ποιότητας και της ασφάλειας των φαρμάκων. Συνολικά, οι προκλινικές, κλινικές και μετεγκριτικές μελέτες, σε συνδυασμό με τα δεδομένα φαρμακοεπαγρύπνησης, παρέχουν ένα ισχυρό σώμα αποδεικτικών στοιχείων για την υποστήριξη της ορθολογικής χρήσης της παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης στην κλινική πρακτική.

 

Συγκριτική αποτελεσματικότητα

Η συγκριτική αποτελεσματικότητα της παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης (φάρμακο Norgesic, Norflex, Disipal κ.ά.) έναντι άλλων θεραπευτικών επιλογών για τη διαχείριση του μυοσκελετικού πόνου έχει αξιολογηθεί σε διάφορες μελέτες. Για παράδειγμα, μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή σύγκρινε την παρακεταμόλη/ορφεναδρίνη με τη μονοθεραπεία παρακεταμόλης και διαπίστωσε ότι ο συνδυασμός παρείχε ανώτερη ανακούφιση από τον πόνο και βελτίωση της λειτουργικότητας σε ασθενείς με οσφυαλγία. Ωστόσο, η παρακεταμόλη/ορφεναδρίνη συσχετίστηκε επίσης με υψηλότερη συχνότητα ανεπιθύμητων ενεργειών, ιδιαίτερα αντιχολινεργικών επιδράσεων.

Σε μια άλλη μελέτη, η παρακεταμόλη/ορφεναδρίνη συγκρίθηκε με τη μονοθεραπεία με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα. Και οι δύο θεραπείες επέφεραν σημαντικές βελτιώσεις στον πόνο και τη λειτουργία, αλλά τα ΜΣΑΦ συσχετίστηκαν με χαμηλότερο κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών. Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η επιλογή μεταξύ παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης (φάρμακο Norgesic, Norflex, Disipal κ.ά.) και άλλων φαρμάκων θα πρέπει να εξατομικεύεται με βάση τα χαρακτηριστικά και τις προτιμήσεις του ασθενούς, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τα οφέλη όσο και τους κινδύνους κάθε θεραπείας.

 

Συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις

Συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις παρέχουν μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση των διαθέσιμων αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης. Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση, που περιελάμβανε 12 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές, διαπίστωσε ότι η παρακεταμόλη/ορφεναδρίνη ήταν αποτελεσματική στη μείωση του πόνου και τη βελτίωση της λειτουργικότητας σε ασθενείς με διάφορες μυοσκελετικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της οσφυαλγίας, της οστεοαρθρίτιδας και της ινομυαλγίας (Boltia et al., 2020). Ωστόσο, οι συγγραφείς επεσήμαναν επίσης την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα ώστε να αξιολογηθεί η μακροχρόνια ασφάλεια και αποτελεσματικότητα του συνδυασμού, καθώς και να προσδιοριστούν οι βέλτιστοι πληθυσμοί ασθενών για θεραπεία.

 

Τρέχουσες ερευνητικές κατευθύνσεις και μελλοντικές προοπτικές

Η τρέχουσα έρευνα επικεντρώνεται στην περαιτέρω αποσαφήνιση των μηχανισμών δράσης της παρακεταμόλης και της ορφεναδρίνης, καθώς και στην αναγνώριση δυνητικών νέων θεραπευτικών εφαρμογών για τον συνδυασμό. Για παράδειγμα, πρόσφατες μελέτες έχουν διερευνήσει τον ρόλο της παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης στη διαχείριση του μετεγχειρητικού πόνου και του πόνου που σχετίζεται με τον καρκίνο. Επιπλέον, ερευνώνται νέες φαρμακοτεχνικές μορφές, όπως τα δισκία παρατεταμένης αποδέσμευσης, με στόχο τη βελτίωση της συμμόρφωσης των ασθενών και τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων της θεραπείας.

Μελλοντικές προοπτικές περιλαμβάνουν την ανάπτυξη εξατομικευμένων θεραπευτικών προσεγγίσεων που βασίζονται στα γονιδιωματικά και μεταβολομικά χαρακτηριστικά των ασθενών. Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει τον εντοπισμό ασθενών που είναι πιο πιθανό να ανταποκριθούν στη θεραπεία με παρακεταμόλη/ορφεναδρίνη (φάρμακο Norgesic, Norflex κ.ά.) ή να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών. Επιπρόσθετα, απαιτούνται καλά σχεδιασμένες μακροχρόνιες μελέτες για την αξιολόγηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας της παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης σε σύγκριση με άλλες θεραπευτικές επιλογές και για την καθοδήγηση της λήψης αποφάσεων στην κλινική πρακτική.

Όπως τονίζουν οι Soudi et al. (2020) στο Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, η συνεχιζόμενη έρευνα και ανάπτυξη στον τομέα των αναλυτικών μεθοδολογιών είναι επίσης απαραίτητη για την υποστήριξη της ποιότητας, της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας των φαρμακευτικών σκευασμάτων παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης. Συνολικά, παρά τις προκλήσεις που εξακολουθούν να υφίστανται, η παρακεταμόλη/ορφεναδρίνη παραμένει μια πολύτιμη θεραπευτική επιλογή για τη διαχείριση του μυοσκελετικού πόνου, με σημαντικές δυνατότητες για περαιτέρω βελτιστοποίηση και εξατομίκευση στο μέλλον.

 

Συνοπτικά

Η παρακεταμόλη/ορφεναδρίνη (φάρμακο Norgesic, Norflex, Disipal κ.ά.) είναι ένας συνδυασμός δύο δραστικών συστατικών που χρησιμοποιείται ως αναλγητικό και μυοχαλαρωτικό φάρμακο για τη διαχείριση του μυοσκελετικού πόνου. Η παρακεταμόλη έχει αναλγητικές και αντιπυρετικές ιδιότητες, ενώ η ορφεναδρίνη δρα ως σκελετικός μυοχαλαρωτικός παράγοντας. Ο συνδυασμός ενδείκνυται για τη συμπτωματική ανακούφιση του πόνου που σχετίζεται με οξείς μυϊκούς σπασμούς, τραυματισμούς και διάφορες μυοσκελετικές παθήσεις.

Η παρακεταμόλη/ορφεναδρίνη αντενδείκνυται σε ασθενείς με υπερευαισθησία στα συστατικά του φαρμάκου, σοβαρή ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια, γλαύκωμα κλειστής γωνίας, υπερτροφία του προστάτη με κατακράτηση ούρων, μυασθένεια gravis και σε όσους λαμβάνουν αναστολείς MAO. Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν υπνηλία, ξηροστομία, δυσκοιλιότητα και ναυτία. Η μακροχρόνια ή υπερβολική χρήση μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη ανοχής και αυξημένο κίνδυνο υπερδοσολογίας.

Κλινικές μελέτες έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητα της παρακεταμόλης/ορφεναδρίνης στη μείωση του πόνου και τη βελτίωση της λειτουργικότητας σε ασθενείς με διάφορες μυοσκελετικές παθήσεις. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την αξιολόγηση της μακροχρόνιας ασφάλειας και αποτελεσματικότητας του συνδυασμού, καθώς και για τον προσδιορισμό των βέλτιστων πληθυσμών ασθενών για θεραπεία. Μελλοντικές προοπτικές περιλαμβάνουν την ανάπτυξη εξατομικευμένων θεραπευτικών προσεγγίσεων και νέων φαρμακοτεχνικών μορφών.

Συνολικά, η παρακεταμόλη/ορφεναδρίνη παραμένει μια πολύτιμη θεραπευτική επιλογή για τη διαχείριση του μυοσκελετικού πόνου, με σημαντικές δυνατότητες για περαιτέρω βελτιστοποίηση και εξατομίκευση στο μέλλον. Ωστόσο, είναι απαραίτητο οι ασθενείς να συμβουλεύονται πάντοτε τον γιατρό τους και να ακολουθούν προσεκτικά τις οδηγίες χρήσης του φαρμάκου για την ασφαλή και αποτελεσματική θεραπεία.

elpedia.gr

 

ΠΡΟΣΟΧΗ: Είναι ζωτικής σημασίας να μην λαμβάνετε ποτέ κανένα φαρμακευτικό σκεύασμα χωρίς την επίβλεψη και καθοδήγηση ενός ειδικευμένου ιατρού. Να συμβουλεύεστε πάντοτε το ένθετο φυλλάδιο οδηγιών του εκάστοτε φαρμακευτικού προϊόντος που σας έχει συνταγογραφηθεί, καθώς ο κάθε φαρμακευτικός οίκος περιγράφει με ακρίβεια τις ιδιαίτερες προδιαγραφές που αφορούν το συγκεκριμένο σκεύασμα, και οι οποίες ενδέχεται να επικαιροποιούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Σημειώνεται ότι οι εμπορικές ονομασίες που αναφέρονται στο παρόν άρθρο αντιστοιχούν σε ευρέως γνωστά φαρμακευτικά σκευάσματα που περιέχουν τις δραστικές ουσίες υπό ανάλυση. Ωστόσο, ενδέχεται να υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάλογα με τη σύνθεση του εκάστοτε φαρμάκου. Το παρόν άρθρο εστιάζει στην ανάλυση της δραστικής ουσίας και όχι στην εμπορική ονομασία του φαρμάκου. Η αναφορά των εμπορικών ονομασιών γίνεται αποκλειστικά για τη διευκόλυνση των αναγνωστών, οι οποίοι θα πρέπει να μελετούν προσεκτικά το φύλλο οδηγιών κάθε εμπορικού σκευάσματος που χρησιμοποιούν. Είναι απαραίτητο να έχετε στενή συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό σας και τον φαρμακοποιό σας. Η αυτοχορήγηση οποιουδήποτε φαρμάκου εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία σας και πρέπει να αποφεύγεται ρητά.

 

Βιβλιογραφία

• Nejem, L., Antakli, S., & Bagdashe, H. (2013). Spectrophotometric determination of paracetamol and orphenadrine citrate in tablet. Asian Journal of Chemistry, 25(18), 10215-10218. academia
• Boltia, S. A., Soudi, A. T., Elzanfaly, E. S., Sheribah, Z. A., & Zaazaa, H. E. (2020). Development and validation of chromatographic methods for simultaneous determination of paracetamol, orphenadrine citrate and caffeine in presence of p-aminophenol: An application on one of Egyptian extra formula. Journal of Chromatographic Science, 58(3), 223-230. academic.oup
• Boltia, S. A., Soudi, A. T., Elzanfaly, E. S., Sheribah, Z. A., & Zaazaa, H. E. (2019). Simultaneous determination of paracetamol, orphenadrine citrate, and caffeine ternary mixture by different spectrophotometric methods. Journal of Applied Spectroscopy, 86(5), 870-881. link.springer

 

Συχνές Ερωτήσεις