Γεωμετρική Τέχνη στην Αρχαία Ελλάδα: Εξέλιξη και Επιρροές

Η Γεωμετρική Περίοδος (900-700 π.Χ.) αποτελεί καθοριστικό σταθμό στην εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής τέχνης, χαρακτηριζόμενη από μια πλούσια ποικιλία καλλιτεχνικών εκφράσεων και τεχνοτροπιών. Πρόκειται για μια μεταβατική εποχή κατά την οποία οι τεχνίτες της αρχαίας Ελλάδας ανταποκρίθηκαν δημιουργικά στις εξωτερικές επιρροές, ιδίως από την Εγγύς Ανατολή, ενώ παράλληλα διατήρησαν και ανέπτυξαν τη δική τους καλλιτεχνική παράδοση. Το γεωμετρικό στυλ επεκτάθηκε πολύ πέρα από την αγγειογραφία, εμφανιζόμενο σε πληθώρα αντικειμένων κατασκευασμένων από διαφορετικά υλικά. Τα ευρήματα αυτής της περιόδου προέρχονται κυρίως από κτερίσματα ταφικών μνημείων και αναθήματα σε ιερά, τόσο σε πανελλήνια θρησκευτικά κέντρα όπως οι Δελφοί και η Ολυμπία, όσο και σε τοπικές λατρευτικές εστίες. Η εξέταση των αντικειμένων αυτής της περιόδου αποκαλύπτει μια σταδιακή μετάβαση από τις αυστηρά γεωμετρικές φόρμες προς πιο φυσιοκρατικές αναπαραστάσεις, ενώ παράλληλα διαφαίνεται η αφομοίωση και ο μετασχηματισμός ξένων επιρροών από τους Έλληνες καλλιτέχνες. Η συγκεκριμένη περίοδος έθεσε τα θεμέλια για τη μεταγενέστερη ανάπτυξη της ελληνικής τέχνης, που θα κορυφωνόταν κατά την κλασική εποχή.

Η Ποικιλία Μορφών και Υλικών στη Γεωμετρική Τέχνη

Η Γεωμετρική Αγγειογραφία ως Πρωταρχική Έκφραση

Η γεωμετρική αγγειογραφία αποτελεί την πλέον χαρακτηριστική έκφραση της γεωμετρικής περιόδου, με τα αυστηρά οργανωμένα διακοσμητικά μοτίβα και τη σταδιακή εισαγωγή ανθρώπινων και ζωικών μορφών. Τα αγγεία αυτής της περιόδου διακρίνονται για την ακρίβεια στην εκτέλεση των σχεδίων και τον ρυθμικό καταμερισμό του διακοσμητικού χώρου. Η εξέλιξη της γεωμετρικής αγγειογραφίας αντικατοπτρίζει την πορεία ολόκληρης της περιόδου, ξεκινώντας από απλά γεωμετρικά σχήματα και καταλήγοντας σε πιο σύνθετες συνθέσεις με αφηγηματικό χαρακτήρα.

Μεταλλοτεχνία και Κοσμήματα με Γεωμετρικά Μοτίβα

Η καλλιτεχνική έκφραση της γεωμετρικής εποχής εκδηλώνεται εξίσου έντονα στη μεταλλοτεχνία και την κοσμηματοποιία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι επίπεδες πόρπες και οι περόνες ασφαλείας, που φέρουν χαραγμένα διακοσμητικά σχέδια παρόμοια με εκείνα των αγγείων. Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι χρυσές ταινίες που έχουν ανακαλυφθεί σε ταφικά σύνολα, οι οποίες φέρουν απλούστερα γεωμετρικά μοτίβα. Οι τεχνίτες της εποχής επιδείκνυαν αξιοσημείωτη δεξιοτεχνία στην επεξεργασία των μετάλλων, συνδυάζοντας την τέχνη της μεταλλοτεχνίας με τις αισθητικές αρχές της γεωμετρικής εποχής.

Πήλινα Ειδώλια και η Καλλιτεχνική τους Σημασία

Τα πήλινα ειδώλια της γεωμετρικής περιόδου παρουσιάζουν μια αξιοσημείωτη ποικιλία μορφών και τεχνοτροπιών. Πέρα από τα απλούστερα δείγματα που δείχνουν περιορισμένη εξελικτική πρόοδο, συναντάμε πιο σύνθετες δημιουργίες, όπως τα κωδωνόσχημα ειδώλια της Βοιωτίας που έφεραν διακόσμηση παρόμοια με εκείνη των αγγείων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα πιο περίτεχνα έργα, στα οποία τα χαρακτηριστικά των μορφών αποδίδονται με βαφή, ενώ τα κεφάλια διαμορφώνονται με γεωμετρική ακρίβεια και λεπτομέρεια που υπερβαίνει εκείνη των χάλκινων ειδωλίων. Η κεραμική παραγωγή αυτών των ειδωλίων αναδεικνύει την εξέλιξη της γεωμετρικής τέχνης πέρα από την αγγειογραφία.

Η Αναβίωση της Σφραγιδογλυφίας στην Ελλάδα

Η επανεμφάνιση της σφραγιδογλυφίας στην Ελλάδα κατά τη γεωμετρική περίοδο αποτελεί ακόμη μία ένδειξη της επιρροής από την Εγγύς Ανατολή. Έχουν ανακαλυφθεί σφραγίδες του 9ου αιώνα π.Χ. από ελεφαντόδοντο και του 8ου αιώνα π.Χ. από πέτρα, κατασκευασμένες κυρίως στα νησιά. Πρόκειται για απλά τετράγωνα εργαλεία με αμιγώς γεωμετρικά σχέδια, που παρά την ανατολική τους προέλευση, διατηρούν έναν ελληνικό χαρακτήρα. Μια αξιοσημείωτη λεπτομέρεια σε ορισμένες πέτρινες σφραγίδες είναι η απεικόνιση μυθολογικών σκηνών, όπως μάχες μεταξύ κενταύρων και τοξοτών, που υποδηλώνει την αρχή μιας αφηγηματικής τέχνης.

Χάλκινα Ειδώλια και η Τεχνοτροπία τους

Τα χάλκινα ειδώλια της γεωμετρικής περιόδου, σπάνια ψηλότερα από δέκα εκατοστά, αποτελούν μια σημαντική κατηγορία καλλιτεχνικής έκφρασης. Περιλαμβάνουν στυλιζαρισμένες μορφές αλόγων και ελαφιών, που παρουσιάζουν ομοιότητες με επίπεδα σφυρήλατα ειδώλια, από τα οποία πιθανότατα εξελίχθηκαν. Η μικρή τους κλίμακα και η αφαιρετική απόδοση των μορφών αντικατοπτρίζουν τις αισθητικές αξίες της γεωμετρικής τέχνης. Αξίζει να σημειωθεί πως η τεχνική κατασκευής και ο βαθμός στυλιζαρίσματος των χάλκινων ειδωλίων δείχνουν μια προσεκτική παρατήρηση και αφαιρετική απόδοση των φυσικών μορφών, χαρακτηριστικά στοιχεία της γεωμετρικής αντίληψης.

Ανατολικές Επιρροές και Ελληνική Καλλιτεχνική Αφομοίωση

Οι Δρόμοι Μετάδοσης Ανατολικών Προτύπων

Η γεωμετρική περίοδος χαρακτηρίζεται από μια αξιοσημείωτη διαλεκτική σχέση με τους πολιτισμούς της Εγγύς Ανατολής, μια σχέση που διαμόρφωσε καθοριστικά την εξέλιξη της ελληνικής τέχνης. Τα εμπορικά δίκτυα που συνέδεαν την Ελλάδα με τη Συρία, τη Φοινίκη και την Αίγυπτο αποτέλεσαν τους κύριους διαύλους μετάδοσης καλλιτεχνικών προτύπων και τεχνικών. Ιδιαίτερα επιδραστικά υπήρξαν τα λιμάνια των νησιών του Αιγαίου και της Κρήτης, που λειτούργησαν ως ενδιάμεσοι σταθμοί αυτής της πολιτισμικής ανταλλαγής. Οι Έλληνες έμποροι και ναυτικοί έφερναν μαζί τους όχι μόνο υλικά αγαθά αλλά και καλλιτεχνικές ιδέες, ενώ περιπλανώμενοι τεχνίτες από την Ανατολή συνέβαλαν στη διάδοση νέων τεχνικών και μοτίβων. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η πολιτισμική αλληλεπίδραση δεν ήταν μονόδρομη, καθώς στοιχεία της ελληνικής τέχνης ταξίδευαν επίσης προς την Ανατολή, δημιουργώντας ένα πολύπλοκο δίκτυο αμοιβαίων επιρροών.

Συμβολισμός και Εικονογραφία από την Εγγύς Ανατολή

Η επίδραση της Εγγύς Ανατολής στην ελληνική γεωμετρική τέχνη εκδηλώνεται έντονα στον τομέα του συμβολισμού και της εικονογραφίας. Μυθικές οντότητες με υβριδικά χαρακτηριστικά, όπως οι σφίγγες και οι γρύπες, εισήχθησαν στο ελληνικό εικονογραφικό λεξιλόγιο από τη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο. Παράλληλα, σύνθετα διακοσμητικά μοτίβα όπως το δέντρο της ζωής και ο ιερός λωτός εμφανίζονται σε ελληνικά τεχνουργήματα της εποχής. Ωστόσο, οι Έλληνες καλλιτέχνες δεν περιορίστηκαν σε μια απλή μίμηση των ανατολικών προτύπων. Αντιθέτως, ενσωμάτωσαν επιλεκτικά στοιχεία στο δικό τους αισθητικό πλαίσιο, μετασχηματίζοντάς τα σύμφωνα με τις αρχές της γεωμετρικής τέχνης. Αυτή η διαδικασία πολιτισμικής αφομοίωσης αντικατοπτρίζει την εξαιρετική ικανότητα των Ελλήνων να αφομοιώνουν δημιουργικά ξένες επιρροές, διατηρώντας παράλληλα τη δική τους καλλιτεχνική ταυτότητα.

Η Δημιουργική Προσαρμογή Ξένων Στοιχείων

Ο τρόπος με τον οποίο οι Έλληνες τεχνίτες προσάρμοσαν τα ανατολικά στοιχεία στο δικό τους καλλιτεχνικό ιδίωμα αποτελεί ίσως το πιο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου. Η γεωμετρική τέχνη δεν υπήρξε απλώς δέκτης ξένων επιρροών, αλλά ένα δυναμικό πεδίο καλλιτεχνικού μετασχηματισμού. Οι ανατολικές παραστάσεις, όταν ενσωματώνονταν στην ελληνική τέχνη, αποκτούσαν χαρακτηριστικά της γεωμετρικής αισθητικής – τα περιγράμματα γίνονταν πιο καθαρά, οι αναλογίες προσαρμόζονταν στα ελληνικά πρότυπα και η σύνθεση ακολουθούσε τις αρχές της συμμετρίας και της αρμονικής οργάνωσης του χώρου. Αυτή η δημιουργική διαδικασία οδήγησε σταδιακά στην ανάπτυξη ενός διακριτού ελληνικού ύφους που, ενώ αναγνώριζε τις εξωτερικές επιρροές, διατηρούσε τη δική του καλλιτεχνική προσωπικότητα. Η ικανότητα των Ελλήνων να συνθέτουν διαφορετικά πολιτισμικά στοιχεία σε ένα συνεκτικό αισθητικό σύνολο αποτέλεσε καθοριστικό παράγοντα για τη μετέπειτα ανάπτυξη της αρχαϊκής και κλασικής τέχνης.

 

Η Μετάβαση προς την Αρχαϊκή Τέχνη

Η Σταδιακή Εισαγωγή Φυτικών και Ζωικών Μοτίβων

Η ύστερη φάση της γεωμετρικής περιόδου χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή εισαγωγή φυτικών και ζωικών μοτίβων, που σηματοδοτεί την έναρξη της μετάβασης προς την αρχαϊκή τέχνη. Αυτή η εξελικτική διαδικασία αντανακλά μια βαθύτερη μεταβολή στην αισθητική αντίληψη των Ελλήνων καλλιτεχνών, καθώς το αυστηρά γεωμετρικό λεξιλόγιο εμπλουτίζεται με πιο οργανικές φόρμες. Τα φυτικά μοτίβα, όπως ο λωτός, ο φοίνικας και το ανθέμιο, αρχικά εμφανίζονται ως δευτερεύοντα διακοσμητικά στοιχεία σε συνδυασμό με τα παραδοσιακά γεωμετρικά σχήματα. Σταδιακά, ωστόσο, αποκτούν μεγαλύτερη σημασία στη συνολική σύνθεση, υποδηλώνοντας μια στροφή προς την ανατολίζουσα τεχνοτροπία. Οι ζωικές μορφές, από την άλλη πλευρά, εξελίσσονται από τις σχηματοποιημένες σιλουέτες της γεωμετρικής περιόδου σε πιο φυσιοκρατικές αναπαραστάσεις, με αυξανόμενη προσοχή στις ανατομικές λεπτομέρειες και τη δυναμική κίνηση.

Από τη Γεωμετρική Αφαίρεση στη Φυσιοκρατία

Η μετάβαση από τη γεωμετρική αφαίρεση στη φυσιοκρατία αποτελεί μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις στην ιστορία της ελληνικής τέχνης. Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, οι καλλιτέχνες άρχισαν να εγκαταλείπουν σταδιακά την αυστηρή γεωμετρική στυλιζάρισμα προς όφελος μιας πιο ρεαλιστικής απόδοσης των μορφών. Αυτή η εξέλιξη είναι ιδιαίτερα εμφανής στην αναπαράσταση της ανθρώπινης μορφής, όπου η σχηματική απόδοση της γεωμετρικής περιόδου παραχωρεί σταδιακά τη θέση της σε πιο φυσιοκρατικές αναπαραστάσεις. Οι ανθρώπινες φιγούρες αποκτούν μεγαλύτερο όγκο, αναλογικότητα και εκφραστικότητα, αντανακλώντας μια βαθύτερη κατανόηση της ανατομίας και μια αυξανόμενη επιθυμία για ρεαλιστική απεικόνιση. Η σταδιακή αυτή μεταμόρφωση της τεχνοτροπίας θέτει τις βάσεις για την πλήρη ανάπτυξη της αρχαϊκής τέχνης, με τα χαρακτηριστικά μειδιάματα των κούρων και των κορών.

Η Ανάπτυξη της Αφηγηματικής Τέχνης

Μια καθοριστική εξέλιξη που σηματοδοτεί το τέλος της γεωμετρικής περιόδου είναι η ανάπτυξη της αφηγηματικής τέχνης. Ενώ οι πρώιμες γεωμετρικές παραστάσεις περιορίζονταν κυρίως σε μεμονωμένες, στατικές φιγούρες, η ύστερη γεωμετρική περίοδος εισάγει πιο σύνθετες σκηνές με αφηγηματικό χαρακτήρα. Μυθολογικά επεισόδια, μάχες, νεκρικές τελετές και άλλες κοινωνικές δραστηριότητες αρχίζουν να απεικονίζονται, αντανακλώντας μια αυξανόμενη επιθυμία για οπτική αφήγηση. Η μελέτη των οικογενειακών τάφων και των κτερισμάτων τους έχει αποκαλύψει την αυξανόμενη τάση για αφηγηματικές παραστάσεις στα αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Αυτή η εξέλιξη αποτελεί προοίμιο της εκτεταμένης μυθολογικής εικονογραφίας που θα χαρακτηρίσει την αρχαϊκή και κλασική αγγειογραφία, και αντανακλά παράλληλα την αναδυόμενη σημασία της μυθολογίας και της επικής ποίησης στην ελληνική κοινωνία.

Τεχνικές Καινοτομίες και η Σημασία τους

Οι τεχνικές καινοτομίες που εμφανίζονται κατά τη μεταβατική αυτή περίοδο διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της ελληνικής τέχνης. Στην αγγειογραφία, η τεχνική του περιγράμματος αρχίζει να συμπληρώνεται με την τεχνική της σιλουέτας, επιτρέποντας μεγαλύτερη εκφραστικότητα και πλαστικότητα. Στη μεταλλοτεχνία, νέες μέθοδοι χύτευσης και σφυρηλάτησης αναπτύσσονται, διευρύνοντας τις εκφραστικές δυνατότητες των καλλιτεχνών. Η λιθογλυπτική αρχίζει να αναβιώνει, προαναγγέλλοντας τη μνημειακή γλυπτική της αρχαϊκής περιόδου. Αυτές οι τεχνικές καινοτομίες δεν αποτελούν απλώς μεθοδολογικές εξελίξεις, αλλά αντανακλούν μια βαθύτερη μεταβολή στην καλλιτεχνική αντίληψη, καθώς οι Έλληνες τεχνίτες αναζητούν νέους τρόπους έκφρασης που υπερβαίνουν τους περιορισμούς της γεωμετρικής παράδοσης.

Η Συμβολή των Νησιών στην Ανταλλαγή Καλλιτεχνικών Ιδεών

Τα νησιά του Αιγαίου, ιδιαίτερα η Εύβοια, η Νάξος, η Πάρος και η Ρόδος, διαδραμάτισαν καίριο ρόλο στη μετάβαση από τη γεωμετρική στην αρχαϊκή τέχνη. Λόγω της στρατηγικής τους θέσης στις εμπορικές οδούς μεταξύ Ανατολής και Δύσης, τα νησιά αυτά λειτούργησαν ως σταυροδρόμια πολιτιστικών ανταλλαγών. Τοπικά εργαστήρια ανέπτυξαν ιδιαίτερες τεχνοτροπίες που συνδύαζαν στοιχεία της γεωμετρικής παράδοσης με ανατολικές επιρροές, δημιουργώντας υβριδικά ύφη που προοιωνίζονταν την ανατολίζουσα φάση της αρχαϊκής τέχνης. Οι νησιωτικοί τεχνίτες, εκτεθειμένοι σε διαφορετικές καλλιτεχνικές παραδόσεις, υπήρξαν ιδιαίτερα δεκτικοί σε καινοτομίες και πειραματισμούς, συμβάλλοντας καθοριστικά στη διαμόρφωση νέων αισθητικών προτύπων που θα κυριαρχούσαν στην επερχόμενη αρχαϊκή περίοδο.

 

Επίλογος

Η γεωμετρική περίοδος αποτέλεσε κρίσιμο σταθμό στην εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής τέχνης, σηματοδοτώντας τη μετάβαση από τους σκοτεινούς αιώνες στην αρχαϊκή εποχή. Πρόκειται για μια περίοδο όπου το αυστηρό γεωμετρικό λεξιλόγιο συναντά τις ανατολικές επιρροές, δημιουργώντας ένα γόνιμο πεδίο καλλιτεχνικής έκφρασης και πειραματισμού. Η δεξιοτεχνία των Ελλήνων τεχνιτών δεν περιορίστηκε στην απλή μίμηση ξένων προτύπων, αλλά επέδειξε αξιοσημείωτη ικανότητα δημιουργικής αφομοίωσης και μετασχηματισμού, θέτοντας τα θεμέλια για τα μεγαλειώδη επιτεύγματα που θα ακολουθούσαν. Η μελέτη της γεωμετρικής τέχνης μάς επιτρέπει να κατανοήσουμε τις απαρχές της ελληνικής καλλιτεχνικής ιδιοσυγκρασίας και να εκτιμήσουμε τη διαχρονική σημασία της για τη διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού.

Συχνές Ερωτήσεις

Ποια είναι τα χρονικά όρια της γεωμετρικής περιόδου στην αρχαία ελληνική τέχνη;

Η γεωμετρική περίοδος τοποθετείται χρονολογικά μεταξύ του 900 και 700 π.Χ. περίπου. Συνήθως διακρίνεται σε τρεις επιμέρους φάσεις: την Πρώιμη Γεωμετρική (900-850 π.Χ.), τη Μέση Γεωμετρική (850-760 π.Χ.) και την Ύστερη Γεωμετρική (760-700 π.Χ.). Κάθε φάση χαρακτηρίζεται από διαφορετικό βαθμό πολυπλοκότητας στα διακοσμητικά μοτίβα και στην απόδοση των μορφών, με την τελευταία φάση να αποτελεί μεταβατικό στάδιο προς την αρχαϊκή τέχνη.

Πώς επηρέασαν οι ανατολικές επιρροές τη διαμόρφωση της γεωμετρικής τεχνοτροπίας;

Οι επιδράσεις από την Εγγύς Ανατολή λειτούργησαν καταλυτικά στην εξέλιξη της γεωμετρικής τέχνης, εμπλουτίζοντας το καλλιτεχνικό λεξιλόγιο των Ελλήνων τεχνιτών. Νέα διακοσμητικά μοτίβα, τεχνικές κατασκευής και εικονογραφικά θέματα εισήχθησαν μέσω των εμπορικών επαφών. Ωστόσο, η ελληνική τεχνοτροπία δεν αντέγραψε απλώς τα ανατολικά πρότυπα, αλλά τα προσάρμοσε δημιουργικά στη δική της αισθητική, συνδυάζοντας τα εξωτερικά στοιχεία με τη γεωμετρική παράδοση.

Ποια υλικά και τεχνικές χρησιμοποιούσαν οι καλλιτέχνες της γεωμετρικής εποχής;

Οι τεχνίτες της γεωμετρικής περιόδου αξιοποιούσαν ποικίλα υλικά στις δημιουργίες τους. Ο πηλός αποτελούσε το κύριο μέσο για την κατασκευή αγγείων και ειδωλίων, ενώ χρησιμοποιούνταν επίσης χαλκός, χρυσός, ελεφαντόδοντο και λίθος. Οι τεχνικές περιλάμβαναν την αγγειοπλαστική, τη μεταλλοτεχνία, τη σφραγιδογλυφία και την ξυλογλυπτική. Ιδιαίτερη σημασία είχε η χρήση του μελανού γανώματος στην αγγειογραφία, που επέτρεπε τη δημιουργία έντονων αντιθέσεων μεταξύ του σκούρου διακόσμου και του ανοιχτόχρωμου βάθους.

Γιατί η γεωμετρική τέχνη θεωρείται σημαντικό στάδιο στην εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής καλλιτεχνικής παράδοσης;

Η καλλιτεχνική παραγωγή της γεωμετρικής εποχής αντιπροσωπεύει τη γέφυρα μεταξύ της προϊστορικής και της ιστορικής ελληνικής τέχνης. Σε αυτή την περίοδο τέθηκαν οι βάσεις για τις αισθητικές αρχές που θα χαρακτήριζαν την ελληνική τέχνη στους επόμενους αιώνες: η έμφαση στην τάξη, τη συμμετρία και την αρμονία. Παράλληλα, αναδύθηκε η αφηγηματική διάσταση της τέχνης και η σύνδεσή της με τον μύθο, στοιχεία που θα εξελίσσονταν περαιτέρω στην αρχαϊκή και κλασική περίοδο.

Πώς εξελίχθηκε η απεικόνιση της ανθρώπινης μορφής κατά τη γεωμετρική περίοδο;

Η αναπαράσταση της ανθρώπινης φιγούρας στη γεωμετρική τέχνη παρουσιάζει αξιοσημείωτη εξέλιξη. Στην πρώιμη φάση, οι ανθρώπινες μορφές απουσίαζαν σχεδόν εντελώς από το καλλιτεχνικό λεξιλόγιο. Στη μέση και ύστερη γεωμετρική περίοδο, εμφανίζονται σχηματοποιημένες ανθρώπινες φιγούρες με τριγωνικό κορμό, λεπτή μέση και γεωμετρικά χαρακτηριστικά. Προς το τέλος της περιόδου, παρατηρείται μια σταδιακή μετάβαση προς πιο φυσιοκρατικές αποδόσεις, με μεγαλύτερη προσοχή στις ανατομικές λεπτομέρειες και την κίνηση.

Ποια είναι τα κυριότερα κέντρα παραγωγής γεωμετρικής τέχνης στον ελλαδικό χώρο;

Τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά κέντρα της γεωμετρικής περιόδου περιλαμβάνουν την Αθήνα, που φημίζεται για τα μνημειώδη αγγεία του Διπύλου, την Κόρινθο με τα λεπτότεχνα αγγεία της, την Εύβοια που διακρίνεται για τις μεταλλικές δημιουργίες της, και τα νησιά του Αιγαίου που λειτούργησαν ως σταυροδρόμια πολιτισμικών επιρροών. Κάθε περιοχή ανέπτυξε τοπικές παραλλαγές της γεωμετρικής τεχνοτροπίας, συμβάλλοντας στην πλούσια ποικιλομορφία της ελληνικής τέχνης αυτής της περιόδου.

 

Βιβλιογραφία

1. Labbé, P., Tirocinium linguae graecae primogenias voces sive radices, 1693.

2. Ars Orientalis: The Arts of Islam and the East, vols. 26–27 (1996), σ. 13.

3. Thierry, J., Méthode graphique et géométrique appliquée aux arts du dessin, 1833.

4. Rossi, F., Ceramica geometrica daunia nella Collezione Macrini Ceci, 1979.

5. Μενδώνη, Λ.Γ., Αρχαιολογικός άτλας του Αιγαίου: από την προϊστορία έως την ύστερη αρχαιότητα, 1998.

6. Xénaki-Sakellariou, A., Οι Θαλαμωτοί Τάφοι των Μυκηνών: Ανασκαφής Χρ. Τσούντα, 1985.

7. Rankavēs, A.R., Αρχαιολογία: ιστορία της αρχαίας καλλιτεχνίας, 1865.