Το 1823, μετά την καταστροφή του Δράμαλη, ο Σουλτάνος διέταξε δύο μεγάλες εκστρατείες εναντίον της Επαναστατημένης Ελλάδας. Η μία, υπό τον Γιουσούφ Πασά, στην ανατολική Ελλάδα, απέτυχε παταγωδώς. Η άλλη όμως, στη δυτική Ελλάδα υπό τον φοβερό Μουσταή της Σκόδρας, απείλησε σοβαρά την Επανάσταση. Μόνος ο Μάρκος Μπότσαρης τόλμησε να τον αντιμετωπίσει. Αν και ο ήρωας έπεσε Μάχη του Καρπενησίου (ή Μάχη του Κεφαλόβρυσου), ο θάνατός του υπήρξε η αρχή του τέλους για την εκστρατεία του Μουσταή.
Η ηρωική έφοδος του Μπότσαρη κατά των Σκοδρινών
Όταν ο Μάρκος Μπότσαρης έμαθε ότι η εμπροσθοφυλακή του Μουσταή της Σκόδρας είχε φτάσει ως το Καρπενήσι, κατάλαβε αμέσως τον κίνδυνο που απειλούσε τη δυτική Ελλάδα. Έτσι, συνεννοήθηκε με μερικούς Αιτωλούς και Ακαρνάνες και αποφάσισε να επιτεθεί αιφνιδιαστικά κατά των Σκοδρινών το βράδυ της 9ης Αυγούστου 1823.
Ο σχεδιασμός του Μπότσαρη ήταν τολμηρός. Με μόλις 350 άνδρες θα εφόρμαγε ο ίδιος από την πεδιάδα, ενώ οι υπόλοιποι Έλληνες θα κατέβαιναν από τα βουνά. Έτσι θα παγίδευαν τους Σκοδρινούς ανάμεσά τους. Πράγματι, ο Μπότσαρης εξαπέλυσε την επίθεσή του με εντυπωσιακό θάρρος. Οι εχθροί, που βρέθηκαν απροετοίμαστοι, πανικοβλήθηκαν.
Παρά τον τραυματισμό του στην κοιλιά, ο αρχηγός των Σουλιωτών οδήγησε την επίθεση. Έδιωξε τους Σκοδρινούς από όλα σχεδόν τα οχυρώματά τους. Μονάχα μία μάντρα αντιστεκόταν ακόμα, όπου είχε στήσει τη σκηνή του ο αρχηγός της εμπροσθοφυλακής. Δυστυχώς, οι Έλληνες των βουνών δεν κατέβηκαν έγκαιρα να βοηθήσουν. Μόνο λίγοι υπό τον Κίτσο Τζαβέλλα έφτασαν τελικά.
Παρ’ όλα αυτά, οι Σουλιώτες πέτυχαν τεράστια νίκη. Οι απώλειες των εχθρών ήταν βαρύτατες, φτάνοντας τους 800 άνδρες! Αντίθετα, οι δικές τους ήταν ελάχιστες. Μάλιστα, κατάφεραν να αποσύρουν και πλούσια λάφυρα. Κι όμως, η νίκη αυτή στοίχισε τη ζωή του ήρωα του αγώνα.
Ο θρίαμβος του Μουσταή στοίχισε τη ζωή του, Μάρκος Μπότσαρης
Την επόμενη μέρα, οι Μιρδίτες έθαψαν τους νεκρούς τους δίπλα στις ιτιές του Καρπενησίου. Όταν έφτασε ο Μουσταής με τον κύριο όγκο του στρατού του, μετέβησαν διψασμένοι για εκδίκηση στον κάτω Ζυγό της Αιτωλίας. Εκεί ενώθηκαν στις 17 Σεπτεμβρίου με τις δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη. Ωστόσο, οι δύο πασάδες δίστασαν να επιτεθούν κατά του Μεσολογγίου. Τώρα το φρούριο ήταν πολύ καλύτερα οχυρωμένο σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Έτσι περιπλανήθηκαν σχεδόν ένα μήνα στη Δυτική Στερεά. Τελικά έστησαν το στρατόπεδό τους στους ελαιώνες του Ανατολικού.
Εκεί έριξαν χιλιάδες βόμβες κατά της πόλης, προκαλώντας όμως μικρές ζημιές. Σύντομα άρχισαν να αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα τροφοδοσίας και χρηματοδότησης. Ελληνικά αντάρτικα απέκοπταν τις γραμμές ανεφοδιασμού τους. Επιπλέον, οι σχέσεις των δύο πασάδων ψυχράνθηκαν. Μάλιστα, μεταξύ των ανυπότακτων Τοσκων, Γκεγκηδων και Μιρδιτών ξέσπασαν αιματηρές συμπλοκές.
Η κατάρρευση όμως του μετώπου του Γιουσούφ στην ανατολική Ελλάδα ήταν η χαριστική βολή. Στις 17 Νοεμβρίου, οι δυο πασάδες αναγκάστηκαν να διαλύσουν το στρατόπεδό τους. Επέστρεψαν ταπεινωμένοι στις έδρες τους, έχοντας χάσει το ένα τέταρτο των ανδρών τους. Η εκστρατεία του Μουσταή είχε αποτύχει παταγωδώς και τούτο χάρη στην ηρωική θυσία του Μάρκου Μπότσαρη.
Η ηρωική θυσία του Μάρκου Μπότσαρη υπήρξε καθοριστική για την αποτυχία της φοβερής εκστρατείας του Μουσταή της Σκόδρας. Ο θάνατός του όχι μόνο εμψύχωσε τους “Ελληνες, αλλά κλόνισε ηθικά τους εχθρούς. Αποδείχτηκε έτσι πως η αυτοθυσία ενός ήρωα μπορεί να σώσει έναν ολόκληρο αγώνα.
Βιβλιογραφία
Π. Βασιλείου. “Η μάχη του Κεφαλόβρυσου-Καρπενησίου και ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη: (επανόρθωση ανακριβειών).” 1960. dspace.larlib.gr
Ν. Δοκανάρης. “[PDF] Ο Στρατηγός Κωνσταντίνος Βλαχόπουλος και η προσφορά του κατά τον αγώνα ανεξαρτησίας και κατά τη μετεπαναστατική Ελλάδα.” 1986. olympias.lib.uoi.gr