Η Κυριακή Γ’ Ματθαίου (Ματθαίος 6:22-33) θέτει ένα καίριο ερώτημα: Σε ποιόν αφιερώνουμε την αφοσίωση και την εμπιστοσύνη μας; Ο Ιησούς Χριστός καλεί τους πιστούς να επιλέξουν ανάμεσα στην υπηρεσία του Θεού και στην λατρεία του πλούτου (μαμωνά). Η επιλογή αυτή φέρει σημαντικές συνέπειες για την ψυχική και πνευματική μας ευημερία.
Η Κυριακή Γ’ Ματθαίου αντηχεί σαν κάλεσμα στην καρδιά κάθε πιστού. Μια Κυριακή που, καθώς ο ήλιος ανατέλλει, το βλέμμα μας στρέφεται προς τα μονοπάτια που απλώνονται μπροστά μας – το ένα, λουσμένο στο φως του Χριστού, το άλλο, σκιερό και γεμάτο με τις παγίδες του κόσμου. Η ευαγγελική περικοπή, με τη διαχρονικότητά της, μας θέτει ενώπιον ενός από τα πιο θεμελιώδη ερωτήματα της πνευματικής ζωής: σε ποιον εναποθέτουμε την εμπιστοσύνη μας;
Το Μάτι της Ψυχής
“Ο λύχνος του σώματος είναι ο οφθαλμός” αναφέρει ο Ιησούς, και τα λόγια Του ξεκλειδώνουν μια πολύτιμη, εσωτερική αλήθεια. Ο “οφθαλμός” εδώ δεν είναι απλώς το όργανο της σωματικής όρασης. Είναι το μάτι της ψυχής, ο νους, η καρδιά – το κέντρο εκείνο που καθορίζει τα κίνητρα και τις βαθύτερες προθέσεις μας.
Σκοτάδι και Φως
Ο Χριστός μας περιγράφει πώς λειτουργεί αυτό το “μάτι”. Όταν είναι “απλούν” – αγνό, απαλλαγμένο από την προσκόλληση στα υλικά – τότε ολόκληρος ο άνθρωπος φωτίζεται. Όταν, όμως, είναι “πονηρόν”, σκοτεινιασμένο από την αγάπη του πλούτου, ένα βαθύ σκοτάδι κατακλύζει ύπαρξη μας. Οι φιλάργυροι άνθρωποι μοιάζουν σαν ταξιδιώτες που περπατούν μέσα στη νύχτα, σκοντάφτοντας και τραυματιζόμενοι από αγκάθια. Ο εσωτερικός τους κόσμος, μακριά από την λάμψη του Χριστού, μοιάζει με έρημο τοπίο – άγονο, κρύο, ζοφερό. Κινούμενοι ως σκιές, ξεκομμένοι από την πηγή της Ζωής, βυθίζονται στην άβυσσο της ψυχικής ένδειας.
Η Μάχη της Εμπιστοσύνης
Μπροστά σε αυτές τις δύο αντιφατικές προοπτικές, η ψυχή του χριστιανού κλυδωνίζεται. Η φωνή του πλούτου είναι γοητευτική, υπόσχεται δύναμη, απόλαυση, καλοπέραση. Όμως, κάτω από τα χρυσά περιτυλίγματα κρύβεται ένα δηλητήριο που καταστρέφει την εσωτερική μας αρμονία. “Δεν μπορείτε να υπηρετείτε τον Θεό και τον μαμωνά,” λέει καθαρά ο Χριστός. Η λατρεία του πλούτου είναι ασύμβατη με την αγνή λατρεία του Θεού, για έναν απλό λόγο: απαιτεί την ολοκληρωτική μας αφοσίωση.
Σαν τα λουλούδια που στρέφονται προς τον ήλιο, η καρδιά που αγαπά τον Χριστό γεμίζει με μια απελευθερωτική εμπιστοσύνη. “Μη μεριμνάτε για την ζωή σας,” μας καλεί, “μήτε για το σώμα σας.”. Η αγωνιώδης προσπάθεια για συσσώρευση υλικών αγαθών δηλώνει μια έλλειψη πίστης στην Πρόνοια του Θεού. Είναι σαν ένα μικρό παιδί που αρπάζει τρομαγμένο το φαγητό φοβούμενο μήπως δεν φτάσει για όλους. Όμως, στο τραπέζι του Θεού-Πατέρα υπάρχει χώρος και τροφή για όλα τα παιδιά Του. Όποιος νοιάζεται μόνο για το αύριο, με την υπέρμετρη αγωνία του, χάνει το νόημα του σήμερα.
Ας γίνουμε, λοιπόν, παιδιά που εμπιστεύονται απόλυτα τον Πατέρα τους.
Επιλογή: Θεός ή Πλούτος
Η φωνή του Ιησού αντηχεί ξεκάθαρα μέσα από τους αιώνες, σκιαγραφώντας την αιώνια επιλογή που τίθεται μπροστά σε κάθε άνθρωπο. Δύο δρόμοι ξανοίγονται: ο ένας, φαρδύς και άνετος, στρωμένος με τα αγαθά του κόσμου, ο άλλος, δυσκολότερος, ανηφορικός, μα φωτισμένος από την άσβεστη λάμψη της πίστης στον Θεό. Όποιος διαβεί το κατώφλι της αυθεντικής χριστιανικής ζωής, οφείλει να επιλέξει συνειδητά σε ποιον Κύριο θα αφιερωθεί. Δεν μπορείς να υπηρετείς δύο αφεντικά ταυτόχρονα.
Σε έναν κόσμο πεινασμένο για υλικές απολαύσεις, η διδασκαλία του Χριστού μπορεί να φαντάζει παράδοξη, ακόμα και ανόητη. Στην αρχαία Ρώμη, την αυτοκρατορία του πλούτου και της ισχύος, οι χριστιανοί που υπέμεναν διωγμούς μαρτυρούσαν με τη ζωή τους μια διαφορετική λογική. Αρνούνταν να προσκυνήσουν τον επίγειο αυτοκράτορα, αποδεικνύοντας έμπρακτα πως η αφοσίωσή τους ανήκε αλλού. Ο Χριστός μας προειδοποιεί πως είναι αδύνατο να αγαπάμε συγχρόνως τον Θεό και τον μαμωνά – εκεί όπου ο πλούτος λατρεύεται σαν είδωλο, η αγάπη για τον Χριστό θα πνίγεται κάτω από τα χρυσά νομίσματα.
Η Κυριακή Γ’ Ματθαίου καταδικάζει την Αγωνιώδη Επιδίωξη Πλούτου
Ποιος από εμάς δεν έχει βιώσει τη σαγήνη του “ευ ζην”; Η επιθυμία για περισσότερα, καλύτερα, πιο ακριβά αγαθά ενυπάρχει στην ανθρώπινη φύση. Δεν είναι, όμως, αυτή η φυσική επιθυμία που καταδικάζει ο Χριστός. Ο λόγος Του στρέφεται ενάντια σε εκείνη την αρρωστημένη προσκόλληση στον πλούτο που οδηγεί στην φιλαργυρία.
Ο φιλάργυρος είναι πνευματικά τυφλός, παγιδευμένος στο κλουβί των γήινων απολαύσεων. Η καρδιά του σκληραίνει, χάνει την ευαισθησία του απέναντι στον πόνο των συνανθρώπων του. Σαν θησαυροφύλακας-δράκος, μένει ξάγρυπνος πάνω από τα πλούτη του, τρέμοντας μήπως τα χάσει. Το άγχος του είναι ανίατο, η ματαιότητα του βίου του ολοφάνερη – όσα και να αποκτήσει, η δίψα του για περισσότερο παραμένει άσβεστη.
Ας αναρωτηθούμε, λοιπόν, με θάρρος: Επηρεάζομαι από αυτήν την νοοτροπία; Πού βρίσκεται κρυμμένος ο αληθινός μου θησαυρός; Μήπως, καθώς κυνηγώ αδιάκοπα την υλική αφθονία, λησμονώ τον πλούτο της αιωνιότητας;
Ζητώντας Πρώτα τη Βασιλεία του Θεού
Μέσα στη δίνη της καθημερινότητας, όπου η σκέψη αιχμαλωτίζεται από πλήθος ασήμαντων μέριμνων, ο Ιησούς καλεί σε μια ριζική μεταστροφή προτεραιοτήτων. Μας παροτρύνει: “Ζητάτε πρώτα τη βασιλεία του Θεού και την δικαιοσύνη Αυτού. Όμως, τι σημαίνει πρακτικά αυτό το “ζητάτε πρώτα”;
Στην Κυριακή Γ’ Ματθαίου διδασκόμαστε ότι η “Βασιλεία του Θεού” δεν περιορίζεται απλώς σε έναν μακρινό, μεταθανάτιο προορισμό. Αποτελεί μια ζωντανή πραγματικότητα που πρέπει να βιώνεται εδώ και τώρα. Εντός μας. Οι Άγιοι Πατέρες συχνά τη παρομοιάζουν με σπόρο που φυτεύεται στην καρδιά του πιστού, και, καθώς ποτίζεται με προσευχή και καλλιεργείται με την άσκηση της αρετής, ανθίζει και καρποφορεί.
Ιεραρχώντας Αξίες
Είναι σαν φως που, όταν λάμπει στην ψυχή μας, φωτίζει και τις επιλογές μας. Επιλέγουμε το δίκαιο έναντι του αδίκου, την αλήθεια έναντι του ψεύδους, την αγάπη έναντι του μίσους, την ένωση με τον Χριστό έναντι της απομόνωσης στο εγώ μας. Μέσα σε κάθε διασταύρωση, σε κάθε απορία, από την πιο μικρή έως τη μεγαλύτερη, επιλέγουμε το μονοπάτι που μας φέρνει πιο κοντά στον Θεό.
Άλλωστε, ο Χριστός δεν προστάζει απλώς “μη μεριμνάτε”· δεν μας καλεί σε αδράνεια. Με την εμπιστοσύνη στοργικού Πατέρα, μας προτρέπει να εναποθέσουμε τις αγωνίες μας σε Εκείνον. Να απελευθερωθούμε από το βασανιστικό άγχος του αύριο, που συχνά πηγάζει από την αμφιβολία μας για την θεϊκή πρόνοια. Δεν ζητά, όμως, να καθόμαστε με σταυρωμένα χέρια. Αντίθετα, μας καλεί να εργαζόμαστε με σύνεση και ηρεμία, έχοντας πάντοτε κατά νου πως προτεραιότητα έχει η πνευματική μας καλλιέργεια.
Απελευθερώνοντας το Μέλλον
Ο άνθρωπος που ιεραρχεί τις ανάγκες του σωστά, με πυξίδα την αγάπη του Χριστού, βιώνει μια ανείπωτη πνευματική ελευθερία. Οι πειρασμοί της υπερκατανάλωσης, του αδιάκοπου ανταγωνισμού, της αγωνίας της κοινωνικής θέσης, χάνουν τη δύναμή τους επάνω του. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος παρομοιάζει τη γήινη φροντίδα με ένα κύμα που απειλεί να πνίξει τον κολυμβητή. Πώς θα σωθεί; Κοιτώντας ψηλά, στον ουρανό, όχι προς τα κάτω, στα βάθη της θάλασσας. Όσο το βλέμμα μας είναι στραμμένο προς τον Ιησού, παραμένουμε πάνω από τα τρικυμισμένα νερά του κόσμου…
Είναι μια πρόσκληση διαρκής. Πόσο εύκολα, άλλωστε, επιστρέφει το άγχος, σέρνοντας μαζί του τη συνοδεία του: την απελπισία, την ολιγοπιστία, την ταραχή! Η φωνή του Κυρίου ας μας ξυπνά ξανά και ξανά, καλώντας μας σε μετάνοια: “Μην αγωνιάτε για την ψυχή σας, τι θα φάτε και τι θα πιείτε, ούτε για το σώμα σας, πως θα ντυθείτε. Ας στρέψουμε, λοιπόν, την αγωνία σε αγώνα πνευματικό. Όχι αγώνα με σπασμωδικές κινήσεις, μα με εσωτερική ηρεμία και σταθερότητα. Μόνο τότε θα γευθούμε την αληθινή ζωή, μια γαλήνια πορεία προς την αιωνιότητα.
Επίλογος
Η Κυριακή Γ’ Ματθαίου μας καλεί σε έναν βαθύ εσωτερικό στοχασμό. Οι προκλήσεις της καθημερινότητας μας ωθούν σε μία διαρκή αναζήτηση ασφάλειας και απολαύσεων. Αυτό που μας διδάσκει ο Χριστός, όμως, είναι πως η πραγματική πληρότητα πηγάζει από την αληθινή εμπιστοσύνη στο Θεό. Όταν το “μάτι της ψυχής” μας παραμένει καθαρό, απαλλαγμένο από την παγίδα του πλούτου, μόνο τότε θα βρούμε το μονοπάτι προς το φως. Και η επιλογή αυτού του μονοπατιού δεν είναι ένα αποτέλεσμα, είναι μια διαρκής πορεία, όπου ο αγώνας μας επικεντρώνεται στην ιεράρχηση των αληθινών αξιών. Ας στρέψουμε το βλέμμα “προς τα άνω”, επιλέγοντας συνειδητά τη Βασιλεία του Θεού, και τα υπόλοιπα, μας υπόσχεται Αυτός, θα μας δοθούν.
Μήπως τελικά, η ουσία της χριστιανικής ζωής είναι μια διαρκής εκπαίδευση σε αυτή την πηγαία εμπιστοσύνη;
Για αυτό το άρθρο χρησιμοποιήθηκαν ανθρώπινος παράγοντας και τεχνητή νοημοσύνη. Δείτε τους Όρους Χρήσης της ιστοσελίδας.