Κεφουροξίμη | Φάρμακο Zinnat | Παρενέργειες | Οδηγίες Χρήσεως | Πληροφορίες

Τι είναι η κεφουροξίμη (cefuroxime) και σε ποια φάρμακα περιέχεται (Zinnat κ.α.)

Η κεφουροξίμη (cefuroxime) είναι ένα αντιβιοτικό ευρέος φάσματος που ανήκει στην κατηγορία των κεφαλοσπορινών δεύτερης γενιάς. Κυκλοφορεί με διάφορες εμπορικές ονομασίες, όπως Zinnat (Ελλάδα), Ceftin (ΗΠΑ), Zinacef (Ηνωμένο Βασίλειο) κ.α. Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία βακτηριακών λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένων λοιμώξεων του αναπνευστικού, του ουροποιητικού και του δέρματος.

Η κεφουροξίμη ανακαλύφθηκε τη δεκαετία του 1970 από ερευνητές της φαρμακευτικής εταιρείας Glaxo (τώρα GlaxoSmithKline). Έκτοτε, έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών ερευνών και μελετών που δημοσιεύτηκαν σε έγκριτα ιατρικά περιοδικά. Στο παρόν άρθρο, θα αναλύσουμε πληροφορίες σχετικά με τη δράση, τις ενδείξεις, τη δοσολογία και τις προφυλάξεις που αφορούν τη χρήση της κεφουροξίμης.

 

Μηχανισμός δράσης, Χημική δομή και Θεραπευτική κατηγορία

Η κεφουροξίμη ανήκει στην κατηγορία των β-λακταμικών αντιβιοτικών και συγκεκριμένα στις κεφαλοσπορίνες δεύτερης γενιάς. Ο μηχανισμός δράσης της βασίζεται στην αναστολή της σύνθεσης του βακτηριακού κυτταρικού τοιχώματος. Η κεφουροξίμη συνδέεται με ειδικές πρωτεΐνες (PBPs) που συμμετέχουν στη σύνθεση της πεπτιδογλυκάνης, ενός βασικού συστατικού του κυτταρικού τοιχώματος των βακτηρίων. Αυτό οδηγεί σε αποδιοργάνωση της δομής του τοιχώματος και τελικά σε λύση και θάνατο του βακτηριακού κυττάρου (Racovita et al., 2016).

Χημικά, η κεφουροξίμη (φάρμακο Zinnat, Zinacef κ.α.) αποτελείται από ένα β-λακταμικό δακτύλιο συνδεδεμένο με μια πλευρική αλυσίδα. Η παρουσία συγκεκριμένων λειτουργικών ομάδων προσδίδει στο μόριο αυξημένη σταθερότητα έναντι ορισμένων βακτηριακών β-λακταμασών, ενζύμων που αδρανοποιούν τα β-λακταμικά αντιβιοτικά.

 

Ενδείξεις

Η κεφουροξίμη ενδείκνυται για τη θεραπεία των ακόλουθων βακτηριακών λοιμώξεων:

• Λοιμώξεις του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού, όπως φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα, οξεία βακτηριακή παραρρινοκολπίτιδα, οξεία μέση ωτίτιδα, πνευμονία.
• Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της πυελονεφρίτιδας.
• Λοιμώξεις του δέρματος και των μαλακών μορίων.
• Λοιμώξεις των οστών και των αρθρώσεων.
• Γονόρροια.

 

Αντενδείξεις και Προφυλάξεις

• Υπερευαισθησία στην κεφουροξίμη ή σε άλλες κεφαλοσπορίνες.
• Ιστορικό σοβαρής αντίδρασης υπερευαισθησίας (π.χ. αναφυλαξία) σε άλλα β-λακταμικά αντιβιοτικά (πενικιλλίνες, μονοβακτάμες, καρβαπενέμες).

 

Ειδικές προειδοποιήσεις για ηλικιωμένους, παιδιά και εγκύους

• Ηλικιωμένοι: Απαιτείται προσαρμογή της δόσης σε ασθενείς με νεφρική δυσλειτουργία.
• Παιδιά: Η κεφουροξίμη μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη συναπτική πλαστικότητα των παράλληλων ινών-κυττάρων Purkinje σε νεαρούς αρουραίους (He et al., 2016). Συνιστάται προσοχή κατά τη χρήση σε παιδιά.
• Έγκυοι: Να χρησιμοποιείται μόνο εάν το όφελος υπερτερεί των πιθανών κινδύνων για το έμβρυο.

 

Δοσολογία και χορήγηση

• Ενήλικες: 250-500 mg δύο φορές την ημέρα, ανάλογα με τη σοβαρότητα της λοίμωξης.
• Παιδιά >3 μηνών: 10-15 mg/kg δύο φορές την ημέρα.
• Να λαμβάνεται με άδειο στομάχι, τουλάχιστον 1 ώρα πριν ή 2 ώρες μετά τα γεύματα.
• Σε σοβαρές λοιμώξεις μπορεί να χορηγηθεί ενδοφλεβίως.

 

Τι να κάνω αν παραλείψω μια δόση κεφουροξίμης;

• Πάρτε την παραλειφθείσα δόση το συντομότερο δυνατό.
• Εάν πλησιάζει η ώρα για την επόμενη δόση, παραλείψτε την δόση που ξεχάσατε και συνεχίστε με το κανονικό σας δοσολογικό σχήμα.
• Μην διπλασιάζετε τις δόσεις για να αναπληρώσετε την παραλειφθείσα δόση.

 

Υπερδοσολογία

• Συμπτώματα: Ναυτία, έμετος, διάρροια, κοιλιακό άλγος, σπασμοί (σε σοβαρές περιπτώσεις).
• Αντιμετώπιση: Υποστηρικτική φροντίδα, παρακολούθηση νεφρικής λειτουργίας, αιμοκάθαρση (σε σοβαρές περιπτώσεις).

 

Παρενέργειες

• Γαστρεντερικές: Διάρροια, ναυτία, έμετος, κοιλιακό άλγος.
• Αλλεργικές αντιδράσεις: Εξάνθημα, κνησμός, κνίδωση, αγγειοοίδημα, αναφυλαξία (σπάνια).
• Αιματολογικές: Ηωσινοφιλία, λευκοπενία, ουδετεροπενία, θρομβοπενία (σπάνια).
• Ηπατικές: Παροδική αύξηση ηπατικών ενζύμων.

 

Αλληλεπιδράσεις

Αλληλεπιδράσεις φαρμάκου-φαρμάκου

• Προβενεσίδη: Μειώνει τη νεφρική απέκκριση της κεφουροξίμης.
• Αντιπηκτικά: Πιθανή αύξηση αντιπηκτικής δράσης.

 

Αλληλεπιδράσεις φαρμάκου-τροφής

• Η λήψη με τροφή μειώνει την απορρόφηση της κεφουροξίμης. Να λαμβάνεται με άδειο στομάχι.

 

Πρόσθετες σημαντικές πληροφορίες

Η ανάπτυξη ανθεκτικότητας στην κεφουροξίμη (φάρμακο Zinnat κ.α.) αποτελεί αυξανόμενο πρόβλημα. Ορισμένα βακτήρια, όπως τα Escherichia coli και Klebsiella pneumoniae, έχουν αναπτύξει ανθεκτικούς φαινότυπους μέσω της παραγωγής β-λακταμασών ευρέος φάσματος (ESBL). Η ορθολογική χρήση της κεφουροξίμης και η τήρηση των κατευθυντήριων οδηγιών είναι απαραίτητες για τον περιορισμό της εξάπλωσης της ανθεκτικότητας.

Προκλινικές μελέτες σε ζωικά μοντέλα έχουν επιβεβαιώσει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της κεφουροξίμης. Κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητα της κεφουροξίμης στη θεραπεία διαφόρων βακτηριακών λοιμώξεων. Σε μια τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή, η χορήγηση κεφουροξίμης νατριούχου περιεγχειρητικά μείωσε σημαντικά τις νοσοκομειακές λοιμώξεις χειρουργικών τομών και τα επίπεδα C-αντιδρώσας πρωτεΐνης σε ασθενείς της Μαιευτικής κλινικής (Wang & Guo, 2019).

Μετεγκριτικές μελέτες και δεδομένα φαρμακοεπαγρύπνησης επιβεβαιώνουν το προφίλ ασφάλειας της κεφουροξίμης. Σπάνιες σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως η φαρμακευτική ηπατίτιδα, έχουν αναφερθεί μετά την κυκλοφορία του φαρμάκου στην αγορά.

Τα φαρμακοκινητικά χαρακτηριστικά της κεφουροξίμης έχουν μελετηθεί εκτενώς. Απορροφάται καλά από το γαστρεντερικό σωλήνα, με βιοδιαθεσιμότητα περίπου 50-60%. Ο χρόνος ημίσειας ζωής είναι περίπου 1,5 ώρες. Απεκκρίνεται κυρίως στα ούρα, με περίπου 90% της δόσης να εμφανίζεται αναλλοίωτη στα ούρα εντός 24 ωρών.

Συμπερασματικά, η κεφουροξίμη αποτελεί ένα πολύτιμο αντιβιοτικό στη θεραπευτική φαρέτρα των επαγγελματιών υγείας. Οι συνεχείς ερευνητικές προσπάθειες, όπως η μελέτη των Racovita et al. (2016) που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Reactive and Functional Polymers, συμβάλλουν στην περαιτέρω κατανόηση και βελτιστοποίηση της χρήσης της.

 

Αποτελεσματικότητα

Η αποτελεσματικότητα της κεφουροξίμης (φάρμακο Zinnat, Ceftin, Zinacef κ.α.) έχει αποδειχθεί σε πολυάριθμες κλινικές μελέτες και συστηματικές ανασκοπήσεις. Μια μετα-ανάλυση που συμπεριέλαβε 17 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κεφουροξίμη είναι εξίσου αποτελεσματική με άλλες κεφαλοσπορίνες και πενικιλλίνες στη θεραπεία της οξείας βακτηριακής παραρρινοκολπίτιδας. Επιπλέον, μια συστηματική ανασκόπηση 25 μελετών επιβεβαίωσε την αποτελεσματικότητα της κεφουροξίμης στη θεραπεία της πνευμονίας της κοινότητας, με ποσοστά κλινικής και μικροβιολογικής ίασης συγκρίσιμα με αυτά άλλων αντιβιοτικών.

Οι τρέχουσες ερευνητικές προσπάθειες επικεντρώνονται στην ανάπτυξη νέων φαρμακοτεχνικών μορφών και συστημάτων χορήγησης της κεφουροξίμης, με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και τη μείωση των ανεπιθύμητων ενεργειών. Η μελέτη των Racovita et al. (2016) διερεύνησε τη χρήση μικροσωματιδίων ακρυλικής ιοντοανταλλακτικής ρητίνης επικαλυμμένων με ζελλάνη για την προσρόφηση και αποδέσμευση της κεφουροξίμης νατριούχου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι αυτό το σύστημα μπορεί να επιτύχει παρατεταμένη αποδέσμευση του φαρμάκου, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε βελτιωμένα θεραπευτικά αποτελέσματα και καλύτερη συμμόρφωση των ασθενών.

Ένας άλλος ερευνητικός τομέας εστιάζει στις επιδράσεις της κεφουροξίμης στη συναπτική πλαστικότητα. Οι He et al. (2016) μελέτησαν την επίδραση της κεφουροξίμης νατριούχου στη συναπτική πλαστικότητα των παράλληλων ινών-κυττάρων Purkinje σε νεαρούς αρουραίους. Τα ευρήματά τους υποδηλώνουν ότι η κεφουροξίμη μπορεί να επηρεάσει τη συναπτική πλαστικότητα, κάτι που απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση για τις πιθανές κλινικές επιπτώσεις.

Όσον αφορά τις μελλοντικές προοπτικές, η ανάπτυξη νέων παραγώγων κεφουροξίμης με βελτιωμένη δραστικότητα έναντι ανθεκτικών βακτηρίων αποτελεί σημαντική ερευνητική κατεύθυνση. Επιπλέον, η διερεύνηση συνεργιστικών συνδυασμών της κεφουροξίμης με άλλα αντιβιοτικά ή εναλλακτικές θεραπείες θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποτελεσματικότερες στρατηγικές αντιμετώπισης λοιμώξεων. Η συνεχιζόμενη παρακολούθηση των προτύπων ευαισθησίας των βακτηρίων στην κεφουροξίμη, καθώς και η επαγρύπνηση για την αναγνώριση νέων μηχανισμών ανθεκτικότητας, θα είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της αποτελεσματικότητας του φαρμάκου στο μέλλον.

Εν κατακλείδι, η κεφουροξίμη (φάρμακο Zinnat, Ceftin κ.α.) παραμένει ένα πολύτιμο αντιβιοτικό με καλά τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα σε ένα ευρύ φάσμα βακτηριακών λοιμώξεων. Μελέτες όπως αυτές που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Reactive and Functional Polymers συμβάλλουν στην εξέλιξη των φαρμακοτεχνικών μορφών και των συστημάτων χορήγησης, ανοίγοντας νέους ορίζοντες για τη βελτίωση της θεραπευτικής αποτελεσματικότητας της κεφουροξίμης.

 

Συνοπτικά

Η κεφουροξίμη (φάρμακο Zinnat, Ceftin, Zinacef κ.α.) είναι ένα αντιβιοτικό ευρέος φάσματος που ανήκει στην κατηγορία των κεφαλοσπορινών δεύτερης γενιάς. Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ποικίλων βακτηριακών λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένων λοιμώξεων του αναπνευστικού, του ουροποιητικού και του δέρματος. Η αποτελεσματικότητα της κεφουροξίμης έχει τεκμηριωθεί σε πολυάριθμες κλινικές μελέτες και συστηματικές ανασκοπήσεις. Ωστόσο, η αυξανόμενη ανθεκτικότητα ορισμένων βακτηρίων στο φάρμακο αποτελεί πρόκληση. Τρέχουσες ερευνητικές προσπάθειες εστιάζουν στην ανάπτυξη νέων φαρμακοτεχνικών μορφών και συστημάτων χορήγησης για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και τη μείωση των ανεπιθύμητων ενεργειών. Παρά τις προκλήσεις, η κεφουροξίμη παραμένει ένα πολύτιμο θεραπευτικό όπλο στη φαρέτρα των επαγγελματιών υγείας.

elpedia.gr

 

ΠΡΟΣΟΧΗ: Είναι ζωτικής σημασίας να μην λαμβάνετε ποτέ κανένα φαρμακευτικό σκεύασμα χωρίς την επίβλεψη και καθοδήγηση ενός ειδικευμένου ιατρού. Να συμβουλεύεστε πάντοτε το ένθετο φυλλάδιο οδηγιών του εκάστοτε φαρμακευτικού προϊόντος που σας έχει συνταγογραφηθεί, καθώς ο κάθε φαρμακευτικός οίκος περιγράφει με ακρίβεια τις ιδιαίτερες προδιαγραφές που αφορούν το συγκεκριμένο σκεύασμα, και οι οποίες ενδέχεται να επικαιροποιούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Σημειώνεται ότι οι εμπορικές ονομασίες που αναφέρονται στο παρόν άρθρο αντιστοιχούν σε ευρέως γνωστά φαρμακευτικά σκευάσματα που περιέχουν τις δραστικές ουσίες υπό ανάλυση. Ωστόσο, ενδέχεται να υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάλογα με τη σύνθεση του εκάστοτε φαρμάκου. Το παρόν άρθρο εστιάζει στην ανάλυση της δραστικής ουσίας και όχι στην εμπορική ονομασία του φαρμάκου. Η αναφορά των εμπορικών ονομασιών γίνεται αποκλειστικά για τη διευκόλυνση των αναγνωστών, οι οποίοι θα πρέπει να μελετούν προσεκτικά το φύλλο οδηγιών κάθε εμπορικού σκευάσματος που χρησιμοποιούν. Είναι απαραίτητο να έχετε στενή συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό σας και τον φαρμακοποιό σας. Η αυτοχορήγηση οποιουδήποτε φαρμάκου εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία σας και πρέπει να αποφεύγεται ρητά.

 

Βιβλιογραφία

• Racovita, S., Lungan, M. A., Bunia, I., Popa, M., & … (2016). Adsorption and release studies of cefuroxime sodium from acrylic ion exchange resin microparticles coated with gellan. Reactive and Functional Polymers. sciencedirect
• Wang, W., & Guo, X. (2019). Effects of different medication time of cefuroxime sodium on nosocomial infections of surgical incision and C-reactive protein in patients of Department of Obstetrics. Chinese Journal of Primary Medicine and Pharmacy. pesquisa.bvsalud
• He, H. Y., Ren, Y. G., Li, L., Jin, F. L., & Du, Y. P. (2016). Influence of cefuroxime sodium on synaptic plasticity of parallel fiber-Purkinje cells in young rats. Zhongguo Dang Dai Er Ke Za Zhi. europepmc

 

Συχνές Ερωτήσεις