Τον Οκτώβριο του 1843 διεξήχθησαν εκλογές για τη νέα Εθνοσυνέλευση, η οποία συνήλθε στις 8 Νοεμβρίου. Η Συνέλευση καθιέρωσε συνταγματική μοναρχία και ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Εκκλησίας, παρά τις αντιδράσεις. Όμως σύντομα άρχισαν οι κυβερνητικές παρεμβάσεις στις εκλογές, δημιουργώντας έντονο πολιτικό αναβρασμό.
Η σύγκληση της ιστορικής Εθνοσυνέλευσης του 1843 και η θεμελίωση του συνταγματικού βασιλείου
Οι εκλογές για την Εθνοσυνέλευση του 1843, με βάση τους κανονισμούς των συνελεύσεων της Επανάστασης, αποτέλεσαν σταθμό για τη μετάβαση στο κοινοβουλευτικό σύστημα. Η Συνέλευση συγκροτήθηκε από αντιπροσώπους των επαρχιών και των προσφυγικών οργανώσεων.
Συνελθούσα στις 8 Νοεμβρίου υπό την προεδρία του Πανούτσου Νοταρά, επιχείρησε να επιστεγάσει τη μακρά προετοιμασία των Ελλήνων για συνταγματική ζωή. Το Σύνταγμα που ψηφίστηκε καθιέρωνε τις ατομικές ελευθερίες, διάκριση εξουσιών και συνταγματική μοναρχία.
Συνταγματική μοναρχία
Ο βασιλιάς διατηρούσε σημαντικές εξουσίες, αλλά το κύριο βάρος μεταφερόταν στη Βουλή, ενώ διασφαλιζόταν η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Τα κεντρικά ζητήματα που απασχόλησαν τις εργασίες ήταν η ανακήρυξη της αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας και ο διαχωρισμός σε «αυτόχθονες» και «ετερόχθονες».
Στις 18 Μαρτίου 1844 η Συνέλευση ολοκλήρωσε το έργο της και ο Βασιλιάς Οθωνας ορκίστηκε πίστη στο Σύνταγμα, σηματοδοτώντας τη μετάβαση στη Συνταγματική Μοναρχία. Ωστόσο, ο δρόμος προς την πολιτική ομαλότητα αποδείχθηκε τραχύς, με τις πρώτες κοινοβουλευτικές εκλογές να δημιουργούν έντονες πολιτικές αναταραχές.
Οι πρώτες κοινοβουλευτικές εκλογές του 1844 και η έναρξη του κομματικού ανταγωνισμού
Μετά την ψήφιση του Συντάγματος, η πρώτη κυβέρνηση ανατέθηκε στον Αλ. Μαυροκορδάτο, ο οποίος διεξήγαγε και τις πρώτες βουλευτικές εκλογές το 1844. Ωστόσο, η αντιπολίτευση με επικεφαλής τον Ι. Κωλέττη κατηγόρησε την κυβέρνηση για παρεμβάσεις υπέρ των υποψηφίων της.
Πράγματι, οι καταγγελίες για αυθαιρεσίες δείχνουν ότι η μετάβαση στο κοινοβουλευτισμό συνοδεύτηκε από σοβαρές παρεκτροπές. Αποτέλεσμα ήταν να ακυρωθούν πολλές εκλογές κυβερνητικών βουλευτών και να παραιτηθεί ο Μαυροκορδάτος, αναλαμβάνοντας ο Κωλέττης το 1846.
Η νέα κυβέρνηση στηρίχθηκε ισχυρά στη Γαλλία και στις εκλογές πέτυχε πλήρη πλειοψηφία στη Βουλή. Κατηγορήθηκε όμως για κατάχρηση εξουσίας και περιφρόνηση της αντιπολίτευσης, η οποία αμφισβήτησε τη νομιμότητα των εκλογών. Το γεγονός αποτελεί ένδειξη της έντονης πόλωσης που είχε αρχίσει να διαγράφεται στο πολιτικό σκηνικό.
Δύο ξεχωριστές παρατάξεις πάλευαν για την εξουσία και τον έλεγχο του συστήματος. Οι τακτικές νοθείας και χειραγώγησης που αρχικά υιοθετήθηκαν στις εκλογές, προδιέγραφαν δυσοίωνα την ομαλή εξέλιξη του κοινοβουλευτισμού. Με τη συνταγματική μοναρχία να στηρίζεται ήδη σε μη γερές βάσεις, άρχισε να διαγράφεται ένας ταραχώδης πολιτικός βίος στη χώρα.
Η καθιέρωση της συνταγματικής μοναρχίας στην Ελλάδα το 1844 σήμανε την έναρξη μιας νέας πολιτικής εποχής. Ωστόσο, οι πρώτες κοινοβουλευτικές διαδικασίες συνοδεύτηκαν από σοβαρές παρατυπίες και κυβερνητικές παρεμβάσεις. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί έντονη πολιτική αστάθεια και πόλωση που προμήνυαν μια ταραχώδη περίοδο στην ελληνική πολιτική ιστορία.
Βιβλιογραφία
Σιαφάρα, Χ.Η. (2015). Το ιστορικό των πτωχεύσεων στην Ελλάδα και η σύνδεσή τους με την παρούσα οικονομική κατάσταση. Ανακτήθηκε από ir.lib.uth.gr
Μαστοράκη, Σ. (2018). Βασίλισσα Αμαλία: η διερεύνηση της πολιτικής και κοινωνικής της παρουσίας στην Ελλάδα (1837-1862). Ανακτήθηκε από hellanicus.lib.aegean.gr
Για αυτό το άρθρο χρησιμοποιήθηκαν ανθρώπινος παράγοντας και τεχνητή νοημοσύνη. Δείτε τους Όρους Χρήσης της ιστοσελίδας.