Μετρονιδαζόλη (Αντιβίωση Flagyl): Παρενέργειες | Οδηγίες Χρήσεως | Πληροφορίες

Τι είναι η μετρονιδαζόλη;

Η μετρονιδαζόλη (φάρμακο Flagyl, Nuvessa, Vandazole, Metrogel κ.α.) είναι ένα αντιβιοτικό και αντιπρωτοζωικό φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία μιας σειράς λοιμώξεων. Σε αυτήν την ανασκόπηση, θα εξετάσουμε τις κλινικές χρήσεις, τις παρενέργειες και τις αλληλεπιδράσεις της μετρονιδαζόλης, βασιζόμενοι σε επιστημονικές μελέτες και αναφορές (“Is combining metronidazole and alcohol really hazardous?” από τους Fjeld & Raknes).

Η μετρονιδαζόλη (φάρμακο Flagyl, Nuvessa, κ.α.)έχει ευρεία εφαρμογή στην ιατρική, με αντιμικροβιακή δράση έναντι πολλών αναερόβιων βακτηρίων και πρωτοζώων. Το φάρμακο χρησιμοποιείται για τη θεραπεία λοιμώξεων όπως βακτηριακή αμυγδαλίτιδα, ενδομητρίτιδα, περιτονίτιδα από αναερόβια βακτήρια, λοιμώξεις από Giardia και Trichomonas, καθώς και για τη θεραπεία ή πρόληψη ορισμένων λοιμώξεων σχετιζόμενων με εγκυμοσύνη (π.χ. βακτηριακής κολπίτιδας). Αν και η μετρονιδαζόλη είναι γενικά αποτελεσματική και ασφαλής, υπάρχουν ορισμένες σημαντικές παρενέργειες και αλληλεπιδράσεις που απαιτούν προσοχή κατά τη χορήγησή της. Είναι ζωτικής σημασίας να ακολουθούνται οι οδηγίες του θεράποντος ιατρού για τη σωστή και ασφαλή χρήση του φαρμάκου.

Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν αλλεργικές αντιδράσεις στη μετρονιδαζόλη, συμπεριλαμβανομένων εξανθημάτων, κνησμού και πυρετού. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η μετρονιδαζόλη συνδέεται με παροδική απώλεια ακοής (Fjeld & Raknes).

Χρήσεις

Η μετρονιδαζόλη έχει αντιμικροβιακή δράση έναντι αναερόβιων βακτηρίων και πρωτοζώων και χρησιμοποιείται στις εξής περιπτώσεις:

• Λοιμώξεις από πρωτόζωα όπως αμοιβάδωση, γιαρδίαση, τριχομονάδωση
• Βακτηριακή κολπίτιδα
• Λοιμώξεις από αναερόβια βακτήρια (π.χ. απόστημα, ενδομητρίτιδα, περιτονίτιδα)
• Εκρίζωση Helicobacter pylori (σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα)
• Λοιμώξεις από Clostridium difficile

Παρενέργειες

Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες της μετρονιδαζόλης (φάρμακο Flagyl κ.α.) περιλαμβάνουν:

• Ναυτία, διάρροια, απώλεια όρεξης, κεφαλαλγία, μεταλλική γεύση
• Αναστολή του μυελού των οστών (ουδετεροπενία, λευκοπενία)
• Περιφερική νευροπάθεια
• Εγκεφαλοπάθεια, αταξία (σπάνια)

Σύμφωνα με μελέτες σε πειραματόζωα, η μετρονιδαζόλη μπορεί δυνητικά να συμβάλλει στην ανάπτυξη καρκίνου (“Is combining metronidazole and alcohol really hazardous?” από τους Fjeld & Raknes). Ωστόσο, η σχέση της με τον καρκίνο στον άνθρωπο παραμένει ασαφής.

Προφυλάξεις

• Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή κατά τη χορήγηση σε ασθενείς με ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια, καθώς η μετρονιδαζόλη αποβάλλεται κυρίως από τους νεφρούς.
• Δεν συνιστάται η χρήση σε πρώιμη εγκυμοσύνη, εκτός αν τα οφέλη υπερτερούν των κινδύνων.
• Αποφεύγεται η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της θεραπείας, καθώς έχουν αναφερθεί περιστατικά δισουλφιραμικής αντίδρασης (ναυτία, αδυναμία, ζάλη, κεφαλαλγία).

 

Η μετρονιδαζόλη (φάρμακο Flagyl, Metrogel κ.α.) μπορεί να αλληλεπιδράσει με άλλα φάρμακα, γεγονός που καθιστά αναγκαία τη συχνή παρακολούθηση των ασθενών από τον θεράποντα ιατρό.

Αλληλεπιδράσεις

• Αντισυλληπτικά: Η μετρονιδαζόλη μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των αντισυλληπτικών δισκίων.
• Βαρφαρίνη: Ενδέχεται να αυξήσει τη δραστικότητα της βαρφαρίνης, αυξάνοντας τον κίνδυνο αιμορραγίας. Συνιστάται στενή παρακολούθηση.
• Λίθιο: Η μετρονιδαζόλη μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα λιθίου στο αίμα.
• Δισουλφιράμη: Ενδέχεται να προκαλέσει ψυχωσικές αντιδράσεις σε ασθενείς υπό θεραπεία με δισουλφιράμη.

Όπως αναφέρουν οι Fjeld & Raknes (“Is combining metronidazole and alcohol really hazardous?”), πρόσφατες μελέτες δεν επιβεβαιώνουν κλινικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ μετρονιδαζόλης και αιθανόλης (αλκοόλ).

Υπερβολική Δόση

Σε περίπτωση υπερβολικής δόσης, ενδέχεται να εμφανιστούν συμπτώματα όπως:

• Ναυτία, έμετος, κοιλιακό άλγος
• Νευροτοξικότητα (αταξία, δυσκινησία, σπασμοί, κώμα)
• Διάρροια, κράμπες
• Ουδετεροπενία, πανκυτταροπενία

Η θεραπεία είναι συμπτωματική και υποστηρικτική.

Φύλαξη Φαρμάκου (φάρμακο Flagyl, Nuvessa, κ.α.)

Η μετρονιδαζόλη πρέπει να φυλάσσεται σε θερμοκρασία δωματίου (15-30°C), μακριά από υγρασία και πηγές θερμότητας. Το φάρμακο να διατηρείται μακριά από παιδιά.

Ανάλυση Δραστικής Ουσίας

Η δραστική ουσία της μετρονιδαζόλης (φάρμακο Flagyl, Metrogel κ.α.) ανήκει στην κατηγορία των νιτροϊμιδαζολών. Έχει αντιμικροβιακή δράση παρεμποδίζοντας τη σύνθεση νουκλεϊκών οξέων στα μικρόβια μέσω σχηματισμού νιτρο-ριζών. Η δράση της στοχεύει κυρίως σε αναερόβια βακτήρια και πρωτόζωα, με σχετικά μικρή επίδραση στα ανθρώπινα κύτταρα.

Η κατανόηση της φαρμακοκινητικής και της αποτελεσματικότητας της μετρονιδαζόλης είναι ζωτικής σημασίας για τη μεγιστοποίηση των θεραπευτικών της οφελών και τον περιορισμό των ανεπιθύμητων ενεργειών.

Φαρμακοκινητική

Μετά από από του στόματος χορήγηση, η μετρονιδαζόλη απορροφάται καλά από το γαστρεντερικό σωλήνα, με βιοδιαθεσιμότητα περίπου 80%. Οι μέγιστες συγκεντρώσεις στο πλάσμα επιτυγχάνονται μετά από 1-2 ώρες. Το φάρμακο διανέμεται ευρέως στους ιστούς και διαπερνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Περίπου το 20% του φαρμάκου δεσμεύεται από πρωτεΐνες του πλάσματος.

Η μετρονιδαζόλη μεταβολίζεται κυρίως στο ήπαρ και οι μεταβολίτες της εμφανίζουν επίσης αντιμικροβιακή δράση. Το φάρμακο και οι μεταβολίτες του αποβάλλονται κατά κύριο λόγο από τους νεφρούς. Η τελική ημιπερίοδος αποβολής κυμαίνεται από 8-10 ώρες.

Αποτελεσματικότητα

Η μετρονιδαζόλη έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική στη θεραπεία ποικίλων λοιμώξεων από αναερόβια βακτήρια και πρωτόζωα. Χρησιμοποιείται ευρέως για:

• Βακτηριακή αμυγδαλίτιδα, ενδομητρίτιδα, περιτονίτιδα
• Αμοιβάδωση, γιαρδίαση, τριχομονάδωση
• Εκρίζωση Helicobacter pylori (σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα)
• Λοιμώξεις από Clostridium difficile

Παρά την αποτελεσματικότητά της, η χρήση της θα πρέπει να περιορίζεται σε εγκεκριμένες ενδείξεις λόγω των πιθανών κινδύνων.

Κλινικές Μελέτες

Σύμφωνα με τους Fjeld & Raknes (“Is combining metronidazole and alcohol really hazardous?”), καμία in vitro μελέτη, πειραματικό μοντέλο σε ζώα, αναφορά ανεπιθύμητων ενεργειών ή κλινική δοκιμή δεν παρέχει πειστικά στοιχεία για αλληλεπίδραση δισουλφιραμικού τύπου μεταξύ αιθανόλης και μετρονιδαζόλης. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι προειδοποιήσεις για ταυτόχρονη χρήση αλκοόλ και μετρονιδαζόλης φαίνεται να βασίζονται σε μεμονωμένες περιπτώσεις, των οποίων οι αναφερόμενες αντιδράσεις ενδέχεται να οφείλονταν στην αιθανόλη μόνη της ή σε ανεπιθύμητες ενέργειες της μετρονιδαζόλης.

Περαιτέρω μελέτες απαιτούνται για την πλήρη κατανόηση του προφίλ ασφάλειας και αποτελεσματικότητας της μετρονιδαζόλης υπό το πρίσμα των σύγχρονων θεραπευτικών προτύπων.

 

Συνοπτικά για την μετρονιδαζόλη (φάρμακο Flagyl κ.α.)

Η μετρονιδαζόλη (φάρμακο Flagyl κ.α.) αποτελεί ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο αντιβιοτικό με σημαντικές θεραπευτικές εφαρμογές. Ωστόσο, απαιτείται προσοχή κατά τη χορήγησή της λόγω του δυνητικού κινδύνου για ανεπιθύμητες ενέργειες. Η στενή παρακολούθηση από τον θεράποντα ιατρό και η τήρηση των οδηγιών χορήγησης είναι απαραίτητες. Παρά τις προειδοποιήσεις, οι πρόσφατες έρευνες δεν επιβεβαιώνουν κλινικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ μετρονιδαζόλης και αλκοόλ. Εντούτοις, περαιτέρω μελέτες χρειάζονται για την πλήρη αποσαφήνιση του προφίλ ασφάλειας του φαρμάκου υπό το πρίσμα των σύγχρονων θεραπευτικών προτύπων.

 

Ενεργοποιήστε τους ελληνικούς υπότιτλους από τις ρυθμίσεις του βίντεο, πατώντας το εικονίδιο “CC” και επιλέγοντας “Ελληνικά”.

 

Βιβλιογραφία

1. Finegold, S.M. “Metronidazole.” Annals of Internal Medicine, 1980. Annals of Internal Medicine.
2. Fjeld, H., & Raknes, G. “Is combining metronidazole and alcohol really hazardous?” Tidsskrift for den Norske Laegeforening: Journal of the Norwegian Medical Association, 2014. Europe PMC.
3. Daneman, N., Cheng, Y., Gomes, T., Guan, J., et al. “Metronidazole-associated neurologic events: a nested case-control study.” Clinical Infectious Diseases, 2021. Oxford Academic.

 

Συχνές Ερωτήσεις