Δανιήλ Μοσχοπολίτης: ο πολύγλωσσος λόγιος και το τετράγλωσσο λεξικό

Αρχαία-σπίτια-και-δρόμοι-στη-Μοσχόπολη
Απεικόνιση της ιστορικής πόλης της Μοσχόπολης.

 

Ο Δανιήλ Μοσχοπολίτης (1754-1825) ήταν διακεκριμένος λόγιος και καθηγητής από τη Μοσχόπολη. Υπήρξε μαθητής και στη συνέχεια διευθυντής της Ακαδημίας της Μοσχόπολης. Αφιέρωσε τη ζωή του στη γλωσσική διδασκαλία.

 

Ο Δανιήλ Μοσχοπολίτης και το Τετράγλωσσο Λεξικό του

Ο Δανιήλ Μοσχοπολίτης υπήρξε κορυφαίος λόγιος του 18ου αιώνα, γνωστός κυρίως για τη συγγραφή του Τετράγλωσσου Λεξικού. Πρόκειται για το πρώτο τετράγλωσσο λεξικό στην ιστορία που συνδυάζει την ελληνική γλώσσα με τη βλάχικη, τη βουλγαρική και την αλβανική. Το έργο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1794 στη Μοσχόπολη και στόχευε στη γλωσσική εκπαίδευση των νέων της περιοχής.

Μέσα από το λεξικό του αυτό, ο Δανιήλ Μοσχοπολίτης επιχείρησε να διαδώσει τη χρήση της ελληνικής γλώσσας σε μη ελληνόφωνους πληθυσμούς της Βαλκανικής, κυρίως Βλάχους, Βούλγαρους και Αλβανούς. Στο εισαγωγικό σημείωμα του έργου, ο Δανιήλ τους προτρέπει να διδαχθούν και να υιοθετήσουν τη «Ρωμαίικη», δηλαδή την ελληνική γλώσσα.

Ωστόσο, το λεξικό δεν είχε μόνο γλωσσικούς στόχους αλλά και πολιτικές και πολιτιστικές διαστάσεις. Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, ο Δανιήλ Μοσχοπολίτης επιχείρησε μέσω του Τετράγλωσσου Λεξικού να συμβάλει στην διάδοση της ελληνικής γλώσσας στα Βαλκάνια, δηλαδή στην εδραίωση της πολιτιστικής και γλωσσικής κληρονομιάς του ελληνισμού στην περιοχή. Πίστευε ότι η ελληνική γλώσσα θα μπορούσε να αποτελέσει έναν ουσιαστικό δεσμό μεταξύ των λαών των Βαλκανίων.

Σε κάθε περίπτωση, το Τετράγλωσσο Λεξικό του Δανιήλ Μοσχοπολίτη αποτελεί ένα ιστορικά σημαντικό έργο γλωσσικής εκπαίδευσης, καθώς και μια από τις πρώτες συστηματικές προσπάθειες τυποποίησης και κωδικοποίησης του λεξιλογίου της βλάχικης και άλλων βαλκανικών γλωσσών. Οι λόγιες προσπάθειες του Δανιήλ σηματοδότησαν μια νέα εποχή στις μεταξύ των λαών της περιοχής σχέσεις.

Το Τετράγλωσσο Λεξικό του Δανιήλ Μοσχοπολίτη υπήρξε κομβικής σημασίας για τη γλωσσική εκπαίδευση στον ελληνικό χώρο, αλλά και ευρύτερα στα Βαλκάνια. Παρά τους περιορισμούς του, αποτέλεσε μια πρωτοποριακή προσπάθεια διάδοσης της ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού σε μη ελληνόφωνους λαούς.

Ιστορική-σελίδα-Τετράγλωσσου-Λεξικού.
Σελίδα από το ιστορικό Τετράγλωσσο Λεξικό του Μοσχοπολίτη, μνημείο της γλωσσικής μας κληρονομιάς.

Βιβλιογραφία

Αργυροπούλου, Ρ.Δ. (1980). Δανιήλ Φιλιππίδης ή Δανιήλ Μοσχοπολίτης. The Gleaner. ejournals.epublishing.ekt.gr

Ηλιού, Φ. (1980). Δύο λανθάνοντα «Μηνολόγια» του Γλυκή. The Gleaner. ejournals.epublishing.ekt.gr

Μοσχοπολίτης, Δ. (1802). [ΑΝΑΦΟΡΑ] Εισαγωγική διδασκαλία: περιέχουσα λεξικόν τετράγλωσσον των τεσσάρων κοινών διαλέκτων ήτοι της απλής ρωμαϊκής, της εν Μοισία βλαχικής, της …. editions.academyofathens.gr

Για αυτό το άρθρο χρησιμοποιήθηκαν ανθρώπινος παράγοντας και τεχνητή νοημοσύνη. Δείτε τους Όρους Χρήσης της ιστοσελίδας.

Zeen is a next generation WordPress theme. It’s powerful, beautifully designed and comes with everything you need to engage your visitors and increase conversions.