Αμοξικιλλίνη (Αντιβίωση Augmentin): Παρενέργειες | Οδηγίες Χρήσεως | Πληροφορίες

Τι είναι το φάρμακο Αμοξικιλλίνη/Κλαβουλανικό οξύ;

Η Αμοξικιλλίνη/Κλαβουλανικό οξύ (φάρμακο Augmentin, Amoclan, Clavamox, Moxatag κ.α.) είναι μια σύνθετη αντιβιωτική αγωγή που αποτελείται από την αμοξικιλλίνη, μια πενικιλλίνη ευρέος φάσματος, και το κλαβουλανικό οξύ, έναν αναστολέα της β-λακταμάσης. Στην παρούσα ανάλυση, θα εξετάσουμε τη φαρμακολογική δράση, τις ενδείξεις χρήσης, τις παρενέργειες και τις αλληλεπιδράσεις αυτού του σημαντικού φαρμακευτικού συνδυασμού, στηριζόμενοι σε έγκυρες κλινικές μελέτες και εγκεκριμένες πηγές, όπως η επιστημονική δημοσίευση “Amoxicillin–Clavulanic Acid Therapy of Spontaneous Bacterial Peritonitis: A Prospective Study of Twenty–Seven Cases in Cirrhotic Patients” (Grange et al., Hepatology 1990).

Το φάρμακο Augmentin και άλλα εμπορικά σκευάσματα, γνωστά και ως αμοξικιλλίνη/κλαβουλανικό οξύ, είναι ένας ισχυρός συνδυασμός αντιβιοτικών που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση μιας σειράς βακτηριακών λοιμώξεων. Η προσθήκη του κλαβουλανικού οξέος στην αμοξικιλλίνη επεκτείνει το φάσμα δράσης της τελευταίας, προστατεύοντάς την από την αδρανοποίηση από τις β-λακταμάσες, ένζυμα που παράγονται από ορισμένα ανθεκτικά βακτήρια. Αυτός ο συνδυασμός δίνει στο Augmentin τη δυνατότητα να καταπολεμά αποτελεσματικά βακτηριακές λοιμώξεις που οφείλονται σε στελέχη ανθεκτικά στην αμοξικιλλίνη μόνη της. Η κλινική μελέτη του Grange και συνεργατών (Hepatology 1990) διερεύνησε την αποτελεσματικότητα αυτού του φαρμακευτικού συνδυασμού στην αντιμετώπιση της αυτόματης βακτηριακής περιτονίτιδας σε κιρρωτικούς ασθενείς, αποδεικνύοντας την αξία του στην αντιμετώπιση σοβαρών λοιμώξεων από ανθεκτικά στελέχη.

 

Ενδείξεις

Η Αμοξικιλλίνη/Κλαβουλανικό οξύ (φάρμακο Augmentin κ.α.) αποτελεί θεραπευτική επιλογή για ένα ευρύ φάσμα βακτηριακών λοιμώξεων, τόσο σε νοσοκομειακό όσο και σε εξωνοσοκομειακό περιβάλλον. Ενδείκνυται για λοιμώξεις του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, όπως βρογχίτιδα, πνευμονία, παραρρινοκολπίτιδα και φαρυγγοαμυγδαλίτιδα. Επιπλέον, μπορεί να χορηγηθεί για λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, περιλαμβανομένων των επιπλεγμένων και οξέων ουρολοιμώξεων. Το φάρμακο είναι αποτελεσματικό και στην αντιμετώπιση δερματικών λοιμώξεων, όπως κυτταρίτιδα και λοιμώξεις από τραυματισμούς ή δήγματα. Σε πιο σοβαρές καταστάσεις, το Augmentin μπορεί να συσταθεί για την αντιμετώπιση της αυτόματης βακτηριακής περιτονίτιδας σε κιρρωτικούς ασθενείς (Grange et al.).

 

Παρενέργειες

Παρά τη γενικά καλή ανοχή του, το Augmentin ενδέχεται να προκαλέσει ορισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες. Οι πιο συχνές παρενέργειες περιλαμβάνουν γαστρεντερικές διαταραχές, όπως ναυτία, έμετο, διάρροια, κοιλιακό άλγος και δυσπεψία. Επίσης, έχουν αναφερθεί αλλεργικές αντιδράσεις στη δραστική ουσία, συμπεριλαμβανομένου του εξανθήματος και της κνίδωσης. Σπανιότερα, ενδέχεται να παρατηρηθούν σοβαρές παρενέργειες, όπως αιματολογικές διαταραχές, ηπατοτοξικότητα και νεφρική ανεπάρκεια. Η παρατεταμένη χρήση του φαρμάκου μπορεί να οδηγήσει σε επιμολύνσεις από ανθεκτικά βακτηριακά στελέχη ή μύκητες.

 

Προφυλάξεις

Πριν από τη χορήγηση της Αμοξικιλλίνης/Κλαβουλανικού οξέος, είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη ορισμένες προφυλάξεις. Το φάρμακο αντενδείκνυται σε άτομα με γνωστή υπερευαισθησία στις πενικιλλίνες ή τις κεφαλοσπορίνες. Επίσης, θα πρέπει να αποφεύγεται σε ασθενείς με σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια ή ιστορικό ηπατικής δυσλειτουργίας κατά τη διάρκεια προηγούμενης θεραπείας με αμοξικιλλίνη/κλαβουλανικό οξύ. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται σε έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες, καθώς το φάρμακο μεταφέρεται στο έμβρυο και στο μητρικό γάλα. Τέλος, το Augmentin μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των αντισυλληπτικών χαπιών, επομένως συνιστάται η χρήση επιπρόσθετης μη ορμονικής αντισύλληψης.

 

Αλληλεπιδράσεις

Η Αμοξικιλλίνη/Κλαβουλανικό οξύ ενδέχεται να αλληλεπιδράσει με ορισμένα άλλα φάρμακα, επηρεάζοντας τη θεραπευτική τους δράση ή ενισχύοντας τις ανεπιθύμητες ενέργειές τους. Σημαντικές είναι οι αλληλεπιδράσεις με τους παράγοντες που επηρεάζουν τη νεφρική λειτουργία, όπως η αλλοπουρινόλη και η προβενεκίδη, καθώς και με τους αντιπηκτικούς παράγοντες, όπως η βαρφαρίνη. Επιπλέον, το Augmentin μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των αντισυλληπτικών χαπιών με αποτέλεσμα ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Είναι απαραίτητο να ενημερώνεται ο θεράπων ιατρός για οποιαδήποτε άλλη φαρμακευτική αγωγή λαμβάνει ο ασθενής.

 

Υπερβολική Δόση

Σε περίπτωση υπερδοσολογίας Αμοξικιλλίνης/Κλαβουλανικού οξέος, ενδέχεται να εμφανιστούν συμπτώματα όπως ναυτία, έμετος, κοιλιακό άλγος, διάρροια, εξάνθημα, υπνηλία, υπερκινητικότητα και ελαττωμένη παραγωγή ούρων. Αν παρατηρηθούν τέτοια συμπτώματα, είναι απαραίτητη η άμεση ιατρική παρέμβαση. Ο γιατρός θα εκτιμήσει την ανάγκη για συμπτωματική αντιμετώπιση και υποστηρικτική αγωγή.

 

Φύλαξη φαρμάκου (φάρμακο Augmentin, Moxatag κ.α.)

Οι συσκευασίες των δισκίων του Augmentin θα πρέπει να διατηρούνται σε θερμοκρασία δωματίου, προστατευμένες από την υγρασία και τη θερμότητα. Η υγρή μορφή του φαρμάκου απαιτεί ψυγείο και θα πρέπει να απορρίπτεται μετά από 10 ημέρες από το άνοιγμα της συσκευασίας, ακόμα και αν έχει απομείνει ποσότητα.

 

Ανάλυση Δραστικής Ουσίας

Η δραστική ουσία της αμοξικιλλίνης είναι μια ημισυνθετική πενικιλλίνη με ευρύ αντιβακτηριακό φάσμα. Ωστόσο, πολλά βακτηριακά στελέχη έχουν αναπτύξει αντοχή στις πενικιλλίνες μέσω της παραγωγής ενζύμων β-λακταμασών που υδρολύουν τον β-λακταμικό δακτύλιο. Το κλαβουλανικό οξύ που περιέχεται στο Augmentin λειτουργεί ως αναστολέας αυτών των ενζύμων, προστατεύοντας την αμοξικιλλίνη από την αδρανοποίηση και διευρύνοντας το φάσμα δράσης της έναντι των ανθεκτικών στελεχών. Η μελέτη των Grange et al., επιβεβαίωσε την αποτελεσματικότητα αυτού του συνδυασμού στην αντιμετώπιση της βακτηριακής περιτονίτιδας από ανθεκτικά στελέχη σε κιρρωτικούς ασθενείς.

Φαρμακοκινητική

Η απορρόφηση της αμοξικιλλίνης και του κλαβουλανικού οξέος μετά από από του στόματος χορήγηση είναι ικανοποιητική. Οι μέγιστες συγκεντρώσεις των δραστικών ουσιών στο πλάσμα επιτυγχάνονται περίπου 1-2 ώρες μετά τη λήψη. Το κλαβουλανικό οξύ απεκκρίνεται κυρίως από τους νεφρούς, με το 27-32% της δόσης να ανακτάται αναλλοίωτο στα ούρα. Η ημιπερίοδος ημιζωής της αμοξικιλλίνης κυμαίνεται από 1 έως 1,5 ώρες, ενώ για το κλαβουλανικό οξύ είναι ελαφρώς μικρότερη (περίπου 1 ώρα). Σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια, η έκκριση και των δύο δραστικών ουσιών επιβραδύνεται.

 

Αποτελεσματικότητα

Το Augmentin έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό σε μια σειρά κλινικών μελετών για την αντιμετώπιση βακτηριακών λοιμώξεων από ανθεκτικά στελέχη. Στη μελέτη των Grange και συνεργατών (Hepatology 1990), ο συνδυασμός αμοξικιλλίνης/κλαβουλανικού οξέος επέτυχε θεραπευτική ανταπόκριση σε ποσοστό 85% των περιστατικών αυτόματης βακτηριακής περιτονίτιδας σε κιρρωτικούς ασθενείς. Σημαντικό είναι ότι όλα τα απομονωθέντα βακτηριακά στελέχη ήταν ευαίσθητα στον συνδυασμό, ακόμη και εκείνα που εμφάνιζαν αντοχή στην αμοξικιλλίνη μόνη.

Σε άλλες μελέτες, η προσθήκη του κλαβουλανικού οξέος στην αμοξικιλλίνη αύξησε σημαντικά την αποτελεσματικότητα έναντι ανθεκτικών στελεχών που προκαλούν ουρολοιμώξεις, λοιμώξεις του αναπνευστικού και δερματικές λοιμώξεις. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη πρόγνωση σε σοβαρές περιπτώσεις, όπως η περιτονίτιδα, εξακολουθεί να εξαρτάται κυρίως από τη σοβαρότητα της υποκείμενης ηπατικής νόσου (Grange et al. 1990).

 

Κλινικές Μελέτες

Πολυάριθμες κλινικές μελέτες έχουν διερευνήσει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του Augmentin σε διάφορους τύπους λοιμώξεων. Η προοπτική μελέτη των Grange και συνεργατών (Hepatology 1990), που αναφέρθηκε προηγουμένως, αποτελεί σημαντικό παράδειγμα της κλινικής αξιολόγησης αυτού του φαρμακευτικού συνδυασμού. Οι ερευνητές παρακολούθησαν 27 περιστατικά αυτόματης βακτηριακής περιτονίτιδας σε κιρρωτικούς ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με αμοξικιλλίνη/κλαβουλανικό οξύ.

Επιπλέον, πολυκεντρικές μελέτες σε ασθενείς της πρωτοβάθμιας φροντίδας έχουν καταδείξει υψηλά ποσοστά κλινικής και βακτηριολογικής ίασης για λοιμώξεις του ουροποιητικού, του αναπνευστικού και του δέρματος, ανεξάρτητα από την ευαισθησία των παθογόνων βακτηρίων στην αμοξικιλλίνη. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο συνδυασμός βρέθηκε περισσότερο αποτελεσματικός από την αμοξικιλλίνη μόνη σε περιπτώσεις λοιμώξεων από ανθεκτικά στελέχη.

 

Συνοπτικά

Η Αμοξικιλλίνη/Κλαβουλανικό οξύ (φάρμακο Augmentin, Moxatag κ.α.) αποτελεί έναν ισχυρό συνδυασμό της αμοξικιλλίνης και του κλαβουλανικού οξέος που επεκτείνει το φάσμα δράσης της αντιβίωσης έναντι ανθεκτικών βακτηριακών στελεχών. Χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση ποικίλων λοιμώξεων, από ουρολοιμώξεις μέχρι πνευμονία και δερματικές λοιμώξεις. Παρά την καλή ανοχή, ενδέχεται να προκαλέσει παρενέργειες όπως γαστρεντερικές διαταραχές και αλλεργικές αντιδράσεις. Απαιτούνται προφυλάξεις σε ειδικές ομάδες πληθυσμού και αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα. Η φαρμακοκινητική συμπεριφορά και η αποτελεσματικότητα του έχουν τεκμηριωθεί από πολυάριθμες κλινικές μελέτες, συμπεριλαμβανομένης εκείνης των Grange et al. (Hepatology 1990) σε περιτονίτιδα κιρρωτικών ασθενών.

elpedia.gr

 

ΠΡΟΣΟΧΗ: Είναι ζωτικής σημασίας να μην λαμβάνετε ποτέ κανένα φαρμακευτικό σκεύασμα χωρίς την επίβλεψη και καθοδήγηση ενός ειδικευμένου ιατρού. Να συμβουλεύεστε πάντοτε το ένθετο φυλλάδιο οδηγιών του εκάστοτε φαρμακευτικού προϊόντος που σας έχει συνταγογραφηθεί, καθώς ο κάθε φαρμακευτικός οίκος περιγράφει με ακρίβεια τις ιδιαίτερες προδιαγραφές που αφορούν το συγκεκριμένο σκεύασμα, και οι οποίες ενδέχεται να επικαιροποιούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Σημειώνεται ότι οι εμπορικές ονομασίες που αναφέρονται στο παρόν άρθρο αντιστοιχούν σε ευρέως γνωστά φαρμακευτικά σκευάσματα που περιέχουν τις δραστικές ουσίες υπό ανάλυση. Ωστόσο, ενδέχεται να υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάλογα με τη σύνθεση του εκάστοτε φαρμάκου. Το παρόν άρθρο εστιάζει στην ανάλυση της δραστικής ουσίας και όχι στην εμπορική ονομασία του φαρμάκου. Η αναφορά των εμπορικών ονομασιών γίνεται αποκλειστικά για τη διευκόλυνση των αναγνωστών, οι οποίοι θα πρέπει να μελετούν προσεκτικά το φύλλο οδηγιών κάθε εμπορικού σκευάσματος που χρησιμοποιούν. Είναι απαραίτητο να έχετε στενή συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό σας και τον φαρμακοποιό σας. Η αυτοχορήγηση οποιουδήποτε φαρμάκου εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία σας και πρέπει να αποφεύγεται ρητά.

 

Ενεργοποιήστε τους ελληνικούς υπότιτλους από τις ρυθμίσεις του βίντεο, πατώντας το εικονίδιο “CC” και επιλέγοντας “Ελληνικά”.

Βιβλιογραφία

1. Grange, J.D., Amiot, X., Grange, V., Gutmann, L., Biour, M., … (1990). Amoxicillin–Clavulanic Acid Therapy of Spontaneous Bacterial Peritonitis: A Prospective Study of Twenty–Seven Cases in Cirrhotic Patients. Hepatology. Link
2. Hoizey, G., Lamiable, D., Frances, C., Trenque, T., … (2002). Simultaneous determination of amoxicillin and clavulanic acid in human plasma by HPLC with UV detection. Journal of pharmaceutical and … Link
3. Brogden, R.N., Carmine, A., Heel, R.C., Morley, P.A., … (1981). Amoxycillin/clavulanic acid: a review of its antibacterial activity, pharmacokinetics and therapeutic use. Drugs. Link

 

Συχνές Ερωτήσεις