Ο Αρχιμήδης ο Συρακούσιος γεννήθηκε το 287 π.Χ. και άφησε εποχή με τις επαναστατικές ανακαλύψεις του στα μαθηματικά, τη φυσική και τη μηχανική. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς όλων των εποχών και οι εφευρέσεις του χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα.
Η ζωή του μεγάλου μαθηματικού, Αρχιμήδης
Ο Αρχιμήδης γεννήθηκε το 287 π.Χ. στις Συρακούσες της Σικελίας. Ο πατέρας του ήταν αστρονόμος και λεγόταν Φειδίας. Σε νεαρή ηλικία, ο Αρχιμήδης έδειξε εξαιρετικό ταλέντο και ενδιαφέρον για τα μαθηματικά και τις επιστήμες. Πιστεύεται ότι σπούδασε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου ήρθε σε επαφή με τους μεγάλους μαθηματικούς της εποχής όπως ο Κόνων ο Σάμιος και ο Ερατοσθένης ο Κυρηναίος.
Όταν επέστρεψε στις Συρακούσες, έγινε στενός φίλος και σύμβουλος του τότε βασιλιά Ιέρωνα Β ́. Ο βασιλιάς του έδωσε τη δυνατότητα να εργαστεί άνετα πάνω στις επιστημονικές του έρευνες και να πραγματοποιήσει πολλές σημαντικές ανακαλύψεις.
Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματά του ήταν να εξηγήσει την αρχή λειτουργίας του μοχλού. Επίσης, υποστήριξε ότι το σχήμα της Γης είναι σφαιρικό και υπολόγισε με μεγάλη ακρίβεια την τιμή του αριθμού π. Ωστόσο, η μεγαλύτερη αγάπη του ήταν η γεωμετρία και οι μηχανικές εφαρμογές της.
Δυστυχώς, η ζωή του Αρχιμήδη έληξε τραγικά το 212 π.Χ. όταν οι Ρωμαίοι κατέλαβαν τις Συρακούσες μετά από μακροχρόνια πολιορκία. Σύμφωνα με τις πηγές, ένας Ρωμαίος στρατιώτης τον σκότωσε ενώ εκείνος μελετούσε ένα μαθηματικό πρόβλημα, παρά τις διαταγές να μην πειραχθεί.
Παρόλο που η ζωή του ήταν σύντομη, ο Αρχιμήδης άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στην επιστήμη και τα μαθηματικά. Οι εφευρέσεις του χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα, 2.300 χρόνια μετά τον θάνατό του.
Οι σημαντικότερες εφευρέσεις του Αρχιμήδη
Ο Αρχιμήδης έκανε πολλές σημαντικές ανακαλύψεις στα μαθηματικά και τη μηχανική που χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα.
- Κοχλίας του Αρχιμήδη
Ο κοχλίας που φέρει το όνομά του είναι μια συσκευή για την άντληση νερού με τη βοήθεια ενός περιστρεφόμενου κοχλία. Ο Αρχιμήδης τον σχεδίασε για να απομακρύνει νερό από τα πλοία. Χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα σε αρδευτικά συστήματα και βιομηχανίες. - Υπολογισμός του π
Ο Αρχιμήδης υπολόγισε την τιμή του π με ακρίβεια χρησιμοποιώντας μια μέθοδο εξάντλησης με κανονικά πολύγωνα. Η προσέγγισή του ήταν από τις ακριβέστερες για αιώνες. - Αρχή του Αρχιμήδη
Εξήγησε τον λόγο που τα αντικείμενα επιπλέουν ή βυθίζονται σε υγρά με την αρχή που φέρει το όνομά του. Πρόκειται για μια θεμελιώδη αρχή της υδροστατικής. - Μηχανές πολιορκίας
Κατασκεύασε πολύπλοκες μηχανές, όπως γερανούς και καταπέλτες, για την άμυνα των Συρακουσών. Αν και η αποτελεσματικότητά τους αμφισβητείται, ήταν προηγμένες για την εποχή τους. - Μαθηματικές πραγματείες
Ο Αρχιμήδης έγραψε σημαντικές πραγματείες με θεμελιώδη θεωρήματα γεωμετρίας και μαθηματικών που μελετώνται ακόμα και σήμερα. Χαρακτηριστικά έργα του είναι τα Περί Ελίκων και Κύκλου Μέτρησις.
Ο Αρχιμήδης υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες μαθηματικές ιδιοφυΐες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Παρόλο που η ζωή του ήταν σύντομη, κατάφερε να επηρεάσει σημαντικά την πορεία των μαθηματικών και των επιστημών με τις ρηξικέλευθες ανακαλύψεις και εφευρέσεις του. Το έργο του χρησιμοποιείται και θα παραμείνει χρήσιμο για αιώνες.
Βιβλιογραφία
Ιωάννης Εξαρχάκος, “Αρχιμήδης: Η ζωή και το έργο του,” Μαθηματική Επιθεώρηση, τεύχος 40 (1993), σσ. 61-93.
Papadopoulos, Renos K. Mathēmatikē sygkroteitai he Hellēnikē technologia. Ekdoseis Papadēma, 2010.