Ετανερσέπτη (φάρμακο Enbrel): Φύλλο Οδηγιών Χρήσης – Παρενέργειες – Ενδείξεις

Γενικές Πληροφορίες για την ετανερσέπτη (φάρμακο Enbrel, Benepali, Erelzi κ.α.)

Η ετανερσέπτη είναι ένα φάρμακο που ανήκει στην κατηγορία των αναστολέων του παράγοντα νέκρωσης των όγκων άλφα (TNF-α). Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία διαφόρων αυτοάνοσων φλεγμονωδών ασθενειών, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ψωριασική αρθρίτιδα, η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα και η ψωρίαση. Η ετανερσέπτη κυκλοφορεί στην αγορά με διάφορες εμπορικές ονομασίες, όπως Enbrel, Benepali, Erelzi κ.α.

Η ετανερσέπτη (φάρμακο Enbrel κ.α.) αναπτύχθηκε από την εταιρεία Immunex στη δεκαετία του 1990 και εγκρίθηκε για πρώτη φορά από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) το 1998. Έκτοτε, έχουν διεξαχθεί πολυάριθμες κλινικές μελέτες που αξιολογούν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της ετανερσέπτης σε διάφορες θεραπευτικές ενδείξεις. Στο παρόν άρθρο, θα αναλυθούν ορισμένες σημαντικές επιστημονικές δημοσιεύσεις σχετικά με την ετανερσέπτη, εστιάζοντας στις φαρμακολογικές ιδιότητες, τις κλινικές εφαρμογές και το προφίλ ασφάλειας του φαρμάκου.

 

Φαρμακοδυναμική, Μοριακή δομή και Φαρμακολογική κατηγοριοποίηση

Η ετανερσέπτη είναι μια ανασυνδυασμένη διαλυτή πρωτεΐνη σύντηξης που αποτελείται από την εξωκυτταρική περιοχή πρόσδεσης του υποδοχέα p75 του ανθρώπινου TNF και το Fc τμήμα της ανθρώπινης ανοσοσφαιρίνης G1 (IgG1). Η πρωτεΐνη παράγεται με τεχνολογία ανασυνδυασμένου DNA σε κύτταρα θηλαστικών (Azevedo et al., 2015).

Ο TNF-α είναι μια προφλεγμονώδης κυτοκίνη που εμπλέκεται στην παθογένεση πολλών αυτοάνοσων φλεγμονωδών νόσων. Η ετανερσέπτη δρα ως ανταγωνιστής του TNF-α, δεσμεύοντας και εξουδετερώνοντας τόσο τον διαλυτό όσο και τον διαμεμβρανικό TNF-α, εμποδίζοντας έτσι την αλληλεπίδρασή του με τους κυτταρικούς υποδοχείς. Αυτή η δράση οδηγεί σε μείωση της φλεγμονώδους απόκρισης και των συμπτωμάτων που σχετίζονται με τις αυτοάνοσες νόσους (Zhao et al., 2018).

Φαρμακολογικά, η ετανερσέπτη ανήκει στην κατηγορία των βιολογικών τροποποιητικών της νόσου αντιρρευματικών φαρμάκων (bDMARDs) και πιο συγκεκριμένα στους αναστολείς του TNF-α. Αυτή η κατηγορία φαρμάκων έχει επιφέρει επανάσταση στη θεραπεία των φλεγμονωδών αυτοάνοσων νόσων, προσφέροντας αποτελεσματικές επιλογές για ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στις συμβατικές θεραπείες.

 

Ενδείξεις και Οδηγίες Χρήσεως για το Enbrel

Η ετανερσέπτη (φάρμακο Enbrel, Benepali κ.α.) ενδείκνυται για τη θεραπεία των ακόλουθων παθήσεων:

• Μέτρια έως σοβαρή ενεργό ρευματοειδή αρθρίτιδα σε ενήλικες
• Πολυαρθρική νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα σε παιδιά και εφήβους ηλικίας 2 ετών και άνω
• Ψωριασική αρθρίτιδα σε ενήλικες και εφήβους ηλικίας 12 ετών και άνω
• Αξονική σπονδυλαρθρίτιδα, συμπεριλαμβανομένης της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας, σε ενήλικες
• Μέτρια έως σοβαρή κατά πλάκας ψωρίαση σε ενήλικες και παιδιά ηλικίας 6 ετών και άνω (Zhao et al., 2018)

Η συνιστώμενη δόση της ετανερσέπτης είναι 25 mg χορηγούμενα υποδόρια δύο φορές την εβδομάδα ή 50 mg μία φορά την εβδομάδα.

 

Αντενδείξεις και Προφυλάξεις

Η ετανερσέπτη (φάρμακο Enbrel, Erelzi κ.α.) αντενδείκνυται σε ασθενείς με υπερευαισθησία στη δραστική ουσία ή σε οποιοδήποτε από τα έκδοχα. Επίσης, δεν πρέπει να χορηγείται σε ασθενείς με ενεργό φυματίωση ή άλλες σοβαρές λοιμώξεις όπως σηψαιμία.

Πριν την έναρξη της θεραπείας, οι ασθενείς πρέπει να εξετάζονται για φυματίωση. Απαιτείται στενή παρακολούθηση για την εμφάνιση λοιμώξεων κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία.

Ειδικές συστάσεις για ευπαθείς ομάδες:

• Παιδιά: Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα σε παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών δεν έχουν τεκμηριωθεί.
• Έγκυοι: Η ετανερσέπτη πρέπει να χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μόνο εάν είναι σαφώς απαραίτητο.
• Ηλικιωμένοι: Δεν απαιτείται προσαρμογή της δόσης. Ωστόσο, συνιστάται προσοχή λόγω της αυξημένης συχνότητας λοιμώξεων σε αυτόν τον πληθυσμό (Azevedo et al., 2015).

 

Παρενέργειες

Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες της ετανερσέπτης (φάρμακο Enbrel, Benepali κ.α.) περιλαμβάνουν:

• Αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης (ερυθρότητα, κνησμός, αιμορραγία, πόνος ή οίδημα)
• Λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος
• Κεφαλαλγία
• Ζάλη
• Κνησμός

Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν σοβαρές λοιμώξεις και νευρολογικά συμβάντα.

 

Αλληλεπιδράσεις

Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα:

• Ο συνδυασμός της ετανερσέπτης με άλλους βιολογικούς παράγοντες ή με κυκλοσπορίνη δεν συνιστάται λόγω αυξημένου κινδύνου λοιμώξεων.
• Η ταυτόχρονη χορήγηση με μεθοτρεξάτη δεν επηρεάζει τη φαρμακοκινητική της ετανερσέπτης.

Αλληλεπιδράσεις με τρόφιμα και ποτά:

• Δεν έχουν αναφερθεί αλληλεπιδράσεις με τρόφιμα ή ποτά.

 

Δοσολογικό σχήμα και τρόπος λήψης

Η ετανερσέπτη (φάρμακο Enbrel, Erelzi κ.α.) χορηγείται με υποδόρια ένεση. Οι ασθενείς μπορούν να αυτοχορηγούν τις ενέσεις μετά από κατάλληλη εκπαίδευση.

Οδηγίες σε περίπτωση παράληψης δόσης:

• Εάν παραλειφθεί μια δόση, θα πρέπει να χορηγηθεί αμέσως μόλις γίνει αντιληπτό και η επόμενη δόση θα πρέπει να χορηγηθεί στην προγραμματισμένη ημερομηνία.

 

Υπερβολική Δόση

Δεν έχουν αναφερθεί περιπτώσεις τοξικότητας από υπερδοσολογία. Σε περίπτωση υπερδοσολογίας, συνιστάται παρακολούθηση για ανεπιθύμητες ενέργειες.

 

Φύλαξη Φαρμάκου

Το Enbrel πρέπει να φυλάσσεται σε ψυγείο σε θερμοκρασία 2°C – 8°C. Δεν πρέπει να καταψύχεται. Φυλάσσετε στην αρχική συσκευασία για να προστατεύεται από το φως.

 

Ανάλυση Δραστικής Ουσίας της ετανερσέπτης (φάρμακο Enbrel, Benepali, Erelzi κ.α.)

Η ετανερσέπτη είναι μια ανασυνδυασμένη πρωτεΐνη σύντηξης που αποτελείται από την εξωκυτταρική περιοχή πρόσδεσης του ανθρώπινου υποδοχέα p75 του παράγοντα νέκρωσης όγκων (TNF) συνδεδεμένη με το Fc τμήμα της ανθρώπινης ανοσοσφαιρίνης G1 (IgG1). Αυτή η μοριακή δομή επιτρέπει στην ετανερσέπτη να δεσμεύει και να εξουδετερώνει τόσο τον διαλυτό όσο και τον διαμεμβρανικό TNF-α, εμποδίζοντας έτσι τη φλεγμονώδη δράση αυτής της κυτοκίνης (Zhao et al., 2018).

 

Φαρμακοκινητική

Μετά από υποδόρια χορήγηση, η ετανερσέπτη απορροφάται αργά από το σημείο της ένεσης, με μέγιστες συγκεντρώσεις στον ορό να επιτυγχάνονται περίπου 48 ώρες μετά τη χορήγηση εφάπαξ δόσης. Η απόλυτη βιοδιαθεσιμότητα είναι 76%. Με τη χρόνια χορήγηση δύο φορές την εβδομάδα, οι συγκεντρώσεις στον ορό σε σταθερή κατάσταση επιτυγχάνονται εντός 72 ωρών μετά τη χορήγηση. Η ετανερσέπτη αποβάλλεται αργά από τον οργανισμό, με χρόνο ημίσειας ζωής περίπου 70 ώρες.

Αποτελεσματικότητα – Κλινικές Μελέτες για το Enbrel

Η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια της ετανερσέπτης έχουν αξιολογηθεί σε πολυάριθμες προκλινικές και κλινικές μελέτες για διάφορες ενδείξεις. Σε μια τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη φάσης ΙΙ σε ασθενείς με νόσο του Alzheimer, η ετανερσέπτη δεν επέδειξε σημαντική βελτίωση στις γνωστικές λειτουργίες σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (Butchart et al., 2015). Ωστόσο, σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα, η ετανερσέπτη έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στη μείωση των συμπτωμάτων, στη βελτίωση της φυσικής λειτουργίας και στην επιβράδυνση της ακτινογραφικής εξέλιξης της νόσου.

 

Αξιολόγηση σε σχέση με εναλλακτικές θεραπείες

Εκτός από την ετανερσέπτη, άλλοι αναστολείς του TNF-α, όπως η ινφλιξιμάμπη και η ανταλιμουμάμπη, χρησιμοποιούνται επίσης για τη θεραπεία φλεγμονωδών αυτοάνοσων διαταραχών. Μετα-αναλύσεις και συγκριτικές μελέτες έχουν δείξει παρόμοια αποτελεσματικότητα μεταξύ αυτών των παραγόντων, αν και μπορεί να υπάρχουν διαφορές στα προφίλ ασφάλειας και ανεκτικότητας. Η επιλογή μεταξύ των διαφόρων αναστολέων του TNF-α εξαρτάται συχνά από ατομικούς παράγοντες των ασθενών και από τις προτιμήσεις του γιατρού. Μελλοντικές έρευνες επικεντρώνονται στον εντοπισμό βιοδεικτών που θα μπορούσαν να καθοδηγήσουν την εξατομικευμένη θεραπεία και στην ανάπτυξη νέων, πιο στοχευμένων θεραπειών.

 

Επιγραμματικά

Η ετανερσέπτη (φάρμακο Enbrel, Benepali, Erelzi κ.α.) είναι ένας αναστολέας του παράγοντα νέκρωσης των όγκων άλφα (TNF-α) που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία διαφόρων φλεγμονωδών αυτοάνοσων διαταραχών, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ψωριασική αρθρίτιδα και η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα. Η ετανερσέπτη είναι μια ανασυνδυασμένη πρωτεΐνη σύντηξης που αποτελείται από την εξωκυτταρική περιοχή πρόσδεσης του ανθρώπινου υποδοχέα p75 του TNF συνδεδεμένη με το Fc τμήμα της ανθρώπινης ανοσοσφαιρίνης G1 (IgG1). Δρα δεσμεύοντας και εξουδετερώνοντας τόσο τον διαλυτό όσο και τον διαμεμβρανικό TNF-α, εμποδίζοντας έτσι τη φλεγμονώδη δράση αυτής της κυτοκίνης.

Η ετανερσέπτη χορηγείται με υποδόρια ένεση, συνήθως σε δόση 25 mg δύο φορές την εβδομάδα ή 50 mg μία φορά την εβδομάδα. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης, λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, κεφαλαλγία και κνησμό. Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως σοβαρές λοιμώξεις, μπορεί να εμφανιστούν σε σπάνιες περιπτώσεις. Η ετανερσέπτη αντενδείκνυται σε ασθενείς με ενεργό λοίμωξη ή γνωστή υπερευαισθησία στο φάρμακο.

Κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η ετανερσέπτη είναι αποτελεσματική στη μείωση των συμπτωμάτων, στη βελτίωση της φυσικής λειτουργίας και στην επιβράδυνση της ακτινογραφικής εξέλιξης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά της σε άλλες ενδείξεις, όπως η νόσος του Alzheimer, δεν έχει τεκμηριωθεί επαρκώς. Συγκριτικές μελέτες έχουν δείξει παρόμοια αποτελεσματικότητα μεταξύ της ετανερσέπτης και άλλων αναστολέων του TNF-α, αν και μπορεί να υπάρχουν διαφορές στα προφίλ ασφάλειας και ανεκτικότητας.

elpedia.gr

 

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η λήψη φαρμάκων χωρίς ιατρική επίβλεψη μπορεί να αποβεί επικίνδυνη για την υγεία σας. Ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες που αναγράφονται στις συσκευασίες των φαρμακευτικών σκευασμάτων, καθώς ενδέχεται να υπάρχουν αλλαγές στις προδιαγραφές των προϊόντων που προμηθεύεστε. Τα εμπορικά ονόματα που χρησιμοποιούνται σε αυτό το κείμενο είναι απλώς παραδείγματα δημοφιλών φαρμάκων με τις ουσίες που περιγράφονται, αλλά η ακριβής σύσταση μπορεί να διαφέρει από προϊόν σε προϊόν. Εδώ, η έμφαση δίνεται στις δραστικές ουσίες και όχι στα εμπορικά ονόματα. Τα ονόματα των φαρμάκων παρατίθενται μόνο για την ευκολία των αναγνωστών, αλλά πρέπει να διαβάζετε τις οδηγίες του κάθε σκευάσματος που θα χρησιμοποιήσετε καθώς μπορεί να διαφέρει. Η συνεχής επικοινωνία με τον γιατρό και τον φαρμακοποιό σας είναι απαραίτητη. Μην καταφεύγετε ποτέ στην αυτοχορήγηση φαρμάκων, γιατί εκθέτετε την υγεία σας σε σημαντικούς κινδύνους.

 

Βιβλιογραφία

• Azevedo, V. F., Galli, N., Kleinfelder, A., D’Ippolito, J., & Urbano, P. C. M. (2015). Etanercept biosimilars. Rheumatology International, 35(2), 197-209. link.springer.com
• Butchart, J., Brook, L., Hopkins, V., Teeling, J., Püntener, U., Culliford, D., … & Holmes, C. (2015). Etanercept in Alzheimer disease: A randomized, placebo-controlled, double-blind, phase 2 trial. Neurology , 84(21), 2161-2168. neurology.org
• Zhao, S., Mysler, E., & Moots, R. J. (2018). Etanercept for the treatment of rheumatoid arthritis. Immunotherapy, 10(6), 433-445. futuremedicine.com